در فرایند تصفیه فاضلاب، استفاده از روش های بیولوژیکی کاربرد گسترده ای دارد. در این روش ها با استفاده از موجودات زنده که به میکروارگانیسم شناخته میشوند، تجزیه زیستی آلاینده های آلی صورت میپذیرد. در کنار اهمیت وجود ماده آلی در فاضلاب که به عنوان ماده مغذی برای جمعیت میکروبی تصفیه کننده فاضلاب شناخته میشود، تامین شرایط وجود یا عدم وجود اکسیژن در جریان فاضلاب، روش های بیولوژیکی را به دو دسته عمده هوازی و بیهوازی تقسیم میکند. در میان روش های هوازی، سه روش MBBR، SBR و MBR از روش های توسعه یافته لجن فعال می باشند و کاربرد زیادی در صنعت تصفیه فاضلاب دارند. در ادامه به معرفی این سه روش و بررسی تفاوت تصفیه فاضلاب SBR ، MBR و MBBR میپردازیم.
فرایند SBR
SBR یا راکتور دسته ای متوالی (Sequential Batch Reactor)، یک فرآیند تصفیه فاضلاب است که از یک مخزن به منظور انجام مراحل تصفیه بیولوژیکی که به طور متوالی انجام می شود، استفاده میکند. مراحل مختلف اجرای فرایند تصفیه در این رآکتور شامل دورههای پر شدن، واکنش، تهنشینی، تخلیه، و دورههای سکون میباشد. فاضلاب در چرخه های دسته ای تحت تصفیه قرار می گیرد و فعالیت بیولوژیکی را برای حذف موثر آلاینده ها بهینه می کند. میکروارگانیسم ها مواد آلی را تجزیه کرده و در مرحله واکنش به مواد ساده تر و کم ضررتر تبدیل می کنند. ته نشینی اجازه می دهد تا پساب تصفیه شده از لجن جدا شود و پسابی زلال تر را از سیستم خارج میکند. از مهمترین مزیت های سیستم های SBR انعطاف پذیری آن میباشد. همچنین فرایند SBR حذف کارآمد مواد مغذی را تضمین میکند و برای تصفیه انواع فاضلاب قابل استفاده میباشد. برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله تصفیه فاضلاب به روش SBR را مطالعه کنید.
فرایند MBR
MBR مخفف Membrane Bioreactor، یک فناوری پیشرفته تصفیه فاضلاب است که فرآیندهای بیولوژیکی را با فیلتراسیون غشایی ترکیب می کند. این سیستم یک واحد تصفیه بیولوژیکی است که فرایند لجن فعال را توسعه بخشیده و با غشاهایی برای جداسازی جامد از مایع ادغام می کند. میکروارگانیسم ها مواد آلی موجود در فاضلاب را تجزیه می کنند، در حالی که ممبران های به کار رفتهف ناخالصی ها را فیلتر می کنند و پساب با کیفیت بالا تولید می کنند. سیستمهای MBR حذف بهتر آلایندهها، اشغال فضای کمتر و کارایی بهبود یافته را در مقایسه با فرآیندهای معمولی ارائه میدهند. منافذ ریز غشا مانع از عبور آلاینده ها، باکتری ها و ذرات می شود و در نتیجه پساب فوق العاده تمیزی به دست می آید. MBR ها به دلیل عملکرد قابل اعتماد و خروجی با کیفیت بالا، کاربرد گسترده ای در تصفیه فاضلاب صنعتی و شهری یافته اند.
پیشنهاد میکنیم برای خرید انواع پکیج به صفحه پکیج تصفیه فاضلاب مراجعه کنید.
فرایند mbbr
راکتور بیوفیلم بستر متحرک (Moving Bed Biofilm Reactor) یک روش نوآورانه تصفیه فاضلاب است که از مدیاهای معلق در یک راکتور برای تقویت رشد بیوفیلم استفاده می کند. میکروارگانیسمها به این رسانههای متحرک و شناور متصل میشوند و بیوفیلمها را تشکیل میدهند و تجزیه مواد آلی را تسریع میکنند. با عبور فاضلاب، مدیاهای پوشش داده شده با بیوفیلم، تجزیه موثر آلاینده ها را تسهیل می کنند. سیستمهای MBBR با فراهم کردن سطح وسیعی برای رشد و فعالیت میکروبی، کارایی تصفیه را افزایش میدهند. حرکت مدیاهای شناور، میزان تماس دائمی بین فاضلاب و میکروارگانیسم ها را افزایش داده و تصفیه بیولوژیکی را بهینه می کند. فناوری MBBR که با مزایایی همچون انعطاف پذیری، مقیاس پذیری و استحکام شناخته شده است، تصفیه فاضلاب را مطابق با استانداردهای مد نظر به صورت قابل اتکا عرضه میکند و آن را به یک راه حل قابل اعتماد در سیستم های تصفیه فاضلاب بهداشتی و صنعتی تبدیل کرده است. در مقاله تصفیه فاضلاب به روش mbbr دراین باره بیشتر توضیح داده ایم.
تفاوت تصفیه فاضلاب SBR ، MBR و MBBR
در ادامه تفاوت تصفیه فاضلاب SBR ، MBR و MBBR در ابعاد مختلف بررسی میکنیم تا بطور کامل متوجه تفاوت آن ها شوید.
1. ابعاد تصفیه خانه
سیستم های SBR ها معمولاً به دلیل روش تصفیه خود، فضای بیشتری را اشغال می کنند؛ این در حالی است که نسبت به سیستم های SBR، MBR ها طرح های جمع و جورتری را ارائه می دهند اما ممکن است نیاز به فضای اضافی برای واحدهای غشایی داشته باشند، و MBBR ها با استفاده از مدیا های شناوی که برای رشد بیوفیلم استفاده میکنند، در میان دو سیستم نامبرده از جهت اشغال فضا قرار میگیرند.
2. کیفیت تصفیه
سیستم های SBR و mbbr به طور موثر آلاینده های آلی، مواد مغذی و جامدات را حذف می کنند. با این حال، ممکن است به دلیل عدم وجود فیلتراسیون غشایی، کیفیت پساب کمی در مقایسه با MBR ها داشته باشند. سیستم های MBR به دلیل گنجاندن فیلتراسیون غشایی به جای واحد ته نشینی ثقلی، پساب فوق العاده با کیفیت بالا تولید می کنند. این فرایند به حذف موثر جامدات معلق، باکتری ها، ویروس ها و آلاینده ها دست کمک میکند که در نتیجه آب بسیار تمیز مناسب برای کاربردهای مختلف استفاده مجدد می شود.
3. سهولت بهره برداری
سیستمهای SBR به دلیل فرآیند خاص خود، انعطاف زیادی را در مدیریت تغییرات کیفی و کمی فاضلاب فراهم میکنند. با این حال، مدیریت تصفیه چند مرحله ای نیاز به مدار فرمان و تابلو کنترل پیچیده ای دارد که در زمان بهره برداری، به اپراتور متخصصی نیاز دارد.
سیستم MBR در حالی که بسیار کارآمد است، به دلیل نگهداری و تمیز کردن غشاء، عملیات پیچیده تری را می طلبد. نظارت بر فشار غشا و اطمینان از یکپارچگی غشاء بسیار مهم است و پیچیدگی را به عملکرد مناسب سیستم اضافه می کند.
سیستمهای MBBR از جهت سهولت بهره برداری، مابین دو سیستم مذکور هستند. با این حال، این سیستم ها به نگهداری و کنترل دوره ای مدیا ها نیاز دارند.
4. میزان تولید لجن
SBR (راکتور ناپیوسته متوالی): تولید لجن در سیستم های SBR می تواند بر اساس شرایط عملیاتی و ماهیت فاضلاب ورودی متفاوت باشد. به طور کلی، SBR ها به دلیل ماهیت دسته ای عملکردشان، تمایل به تولید مقادیر متوسطی از لجن دارند. لجن در مرحله ته نشینی زمانی که مواد جامد در کف راکتور ته نشین می شوند تولید می شود. حذف منظم لجن اضافی برای حفظ عملکرد مطلوب ضروری است.
MBR (ممبران بیوراکتور): سیستم های MBR از غشاها برای جداسازی جامدات از پساب تصفیه شده در فرآیند بیولوژیکی استفاده می کنند. آنها معمولاً لجن بیشتری نسبت به سیستم های تصفیه فاضلاب معمولی تولید می کنند زیرا غشاها تمایل به جمع آوری مواد جامد دارند و نیاز به تمیز کردن دوره ای (بازشویی) یا تعویض دارند. با این حال، MBR ها می توانند پساب با کیفیت بالاتری را در مقایسه با سیستم های سنتی تولید کنند.
MBBR (راکتور بیوفیلم بستر متحرک): MBBR ها با استفاده از یک سطح بزرگ برای رشد بیوفیلم در محیط متحرک درون راکتور عمل می کنند. تولید لجن در MBBR ها به طور کلی در مقایسه با سیستم های لجن فعال معمولی کمتر است. فرآیند رشد چسبیده امکان تصفیه بیولوژیکی موثر را فراهم می کند در حالی که تولید لجن اضافی را به حداقل می رساند.
سخن پایانی
در این مقاله تفاوت تصفیه فاضلاب SBR ، MBR و MBBR را توضیح دادیم. SBR ،MBR و MBBR روش های نوآورانه ای برای تصفیه فاضلاب هستند. SBR ها به صورت ناپیوسته عمل میکنند و مراحل تصفیه متوالی را در یک مخزن امکان پذیر می کنند. از این رو انعطاف زیادی در برابر تغییرات کیفی و کمی فاضلاب ورودی دارند و در عین حال لجن متوسطی تولید می کنند. MBRها از فیلتراسیون غشایی برای جداسازی ذرات معلق و حذف واحد ته نشینی ثقلی استفاده میکنند که نیاز به نگهداری دقیق غشا دارد. MBBR ها رشد بیوفیلم را در مدیاهای شناور خود تقویت می کنند و تعادلی بین کارایی و تولید لجن ایجاد می کنند. در حالی که SBR ها امکان مدیریت فاضلاب در شرایط متغیر را فراهم میکنند، MBR ها پساب با کیفیت بالاتری ارائه میدهند، و MBBR ها از جهات یاد شده در میان دو روش مذکور قرار میگیرند. هر یک از فرایندهای یاد شده الزامات تصفیه خود را دارند و نقاط قوت منحصر به فردی را در تصفیه فاضلاب به نمایش می گذارد.