امتیاز محصول:
سدیم بی سولفیت (Sodium Bisulfite)
- فرمول شیمیایی: NaHSO₃
- جرم مولی: 06/104 گرم بر مول
- ظاهر: پودر یا کریستال سفید تا زرد کم‌رنگ با بوی ملایم گوگردی
- نقطه ذوب: حدود 150 درجه سانتی‌گراد
- چگالی: حدود 1.48 گرم بر سانتی متر مکعب
- حلالیت: کاملاً محلول در آب و تولید یون بی سولفیت (HSO₃⁻)
- pKa: حدود 6.9 (اسید ضعیف)
- ماهیت شیمیایی: عامل کاهنده (Reducing Agent)
قیمت پایه از:
تخفیف ویژه روی خرید نهایی
برای استعلام قیمت و موجودی با شماره 02166874731 یا 09022257250 تماس بگیرید.
مورد تایید کارگروه تخصصی محیط زیست و اقتصاد چرخشی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری
سدیم بی سولفیت (Sodium Bisulfite) یا سدیم هیدروژن سولفیت یک ترکیب شیمیایی مهم با فرمول شیمیایی NaHSO₃ است. این ماده در صنایع مختلف از جمله صنایع غذایی، نساجی، تولید کاغذ، عکاسی، داروسازی و به ویژه در صنایع تصفیه آب به کار می‌رود. یکی از شاخص‌ترین کاربردهای آن در سیستم‌های تصفیه آب اسمز معکوس (RO) است، جایی که به عنوان یک عامل کلرزدایی (Dechlorination) برای حفاظت از ممبران‌های حساس عمل می‌کند.
در این مقاله جامع، به بررسی کامل خواص سدیم بی سولفیت، روش‌های تولید، کاربردها، مزایا، محدودیت‌ها و نقش کلیدی آن در تصفیه آب صنعتی و سیستم‌های RO می‌پردازیم.
خواص فیزیکی و شیمیایی سدیم بی سولفیت
- فرمول شیمیایی: NaHSO₃
- جرم مولی: 06/104 گرم بر مول
- ظاهر: پودر یا کریستال سفید تا زرد کم‌رنگ با بوی ملایم گوگردی
- نقطه ذوب: حدود 150 درجه سانتی‌گراد
- چگالی: حدود 1.48 گرم بر سانتی متر مکعب
- حلالیت: کاملاً محلول در آب و تولید یون بی سولفیت (HSO₃⁻)
- pKa: حدود 6.9 (اسید ضعیف)
- ماهیت شیمیایی: عامل کاهنده (Reducing Agent)
سدیم بی سولفیت در محیط اسیدی ناپایدار است و می‌تواند گاز دی‌اکسید گوگرد (SO₂) آزاد کند. این گاز بوی تند و تحریک‌کننده‌ای دارد و در مقادیر زیاد خطرناک است.
روش تولید سدیم بی سولفیت
در مقیاس صنعتی، سدیم بی سولفیت عمدتاً به روش واکنش گاز SO₂ با محلول‌های قلیایی تولید می‌شود:
- ابتدا گاز SO₂ در محلول سدیم کربنات یا سدیم هیدروکسید دمیده می‌شود تا سدیم سولفیت (Na₂SO₃) تولید شود.
- سپس با افزودن مقدار اضافی SO₂، بخشی از سولفیت به بی سولفیت تبدیل می‌شود.
- در نهایت محلول حاصل تبخیر یا بلورسازی شده و سدیم بی سولفیت به صورت جامد (پودر یا کریستال) تولید می‌شود.
در برخی کاربردها، این ماده به صورت محلول آبی غلیظ (۳۰ تا ۴۰ درصد) عرضه می‌شود تا تزریق آن در فرآیندهای صنعتی ساده‌تر گردد.
کاربردهای سدیم بی سولفیت در صنایع مختلف
صنایع غذایی
سدیم بی سولفیت در صنایع غذایی به عنوان نگهدارنده و آنتی‌اکسیدان استفاده می‌شود و از فساد میکروبی و اکسیداسیون جلوگیری می‌کند.این ماده به جلوگیری از قهوه‌ای شدن میوه‌ها و سبزیجات خشک کمک می‌کند و باعث حفظ رنگ طبیعی می‌شود. همچنین، در محصولات فرآوری شده مانند آبمیوه، مربا و ژله، پایدارسازی رنگ و طعم انجام می‌دهد. در نانوایی و شیرینی‌پزی، سدیم بی سولفیت با کاهش زمان اکسیداسیون و تثبیت ساختار خمیر، باعث بهبود بافت و کیفیت محصول نهایی می‌شود.
صنایع کاغذ و نساجی
در صنایع کاغذسازی، سدیم بی سولفیت برای سفید کردن و پایدارسازی رنگ کاغذ و پالپ استفاده می‌شود و باعث حذف رنگدانه‌ها و ترکیبات گوگردی می‌شود. در نساجی، پس از فرایند سفید کردن پارچه‌ها، سدیم بی سولفیت برای خنثی‌سازی کلر اضافی استفاده می‌شود تا از آسیب به الیاف و تثبیت رنگ جلوگیری کند.
صنایع عکاسی
در عکاسی سنتی، سدیم بی سولفیت به عنوان عامل تثبیت‌کننده تصاویر نقره‌ای کاربرد دارد و باعث حذف یون‌های نقره باقیمانده و جلوگیری از تغییر رنگ تصاویر می‌شود.
صنایع شیمیایی
در صنایع شیمیایی، سدیم بی سولفیت برای تشکیل Bisulfite Adducts با آلدهیدها و به عنوان عامل کاهنده در سنتزهای شیمیایی استفاده می‌شود. این کار باعث خالص‌سازی و حذف ترکیبات اکسیدکننده می‌شود.
تصفیه آب و فاضلاب / سیستم RO
در تصفیه آب صنعتی، سدیم بی سولفیت برای حذف کلر باقیمانده و کاهش اکسیژن محلول و ORP استفاده می‌شود. این کاربرد باعث حفاظت از ممبران‌ها و جلوگیری از خوردگی تجهیزات می‌شود و یکی از مهم‌ترین نقش‌های سدیم بی سولفیت در سیستم‌های RO است.
سدیم بی سولفیت در عمل: دوز، روش و نکات فنی
صنعت | دوز / غلظت | روش استفاده / تزریق | زمان تماس / کاربرد عملیاتی | نکات ایمنی و هشدارها | مزایا / اثرات | محدودیت‌ها / نکات کنترل دوز |
صنایع غذایی | % 2-3 وزن میوه | غوطه‌وری در محلول | چند دقیقه | استفاده از دستکش و تهویه مناسب | جلوگیری از قهوه‌ای شدن، حفظ رنگ طبیعی | غلظت بیش از حد ممکن است طعم را تغییر دهد |
% 0.1-0.5 وزن محصول | افزودن به محصول (آبمیوه، مربا، ژله) | هنگام فرآوری | اجتناب از تماس با چشم | پایدارسازی رنگ و طعم | دوز بالا ممکن است کیفیت طعم را کاهش دهد | |
| % 0.1-0.5 وزن آرد | مخلوط با خمیر | حین آماده‌سازی خمیر | استفاده از ماسک و دستکش | بهبود بافت و قابلیت پف‌دهی | دوز بالا باعث تغییر ساختار خمیر می‌شود | |
صنایع کاغذ و نساجی | 10–5 گرم/لیتر محلول | محلول سفیدکننده | ۳۰–۶۰ دقیقه | استفاده از عینک و دستکش | سفیدکردن و پایدارسازی رنگ | زمان طولانی‌تر باعث آسیب به الیاف می‌شود |
% 1-2 وزن پارچه | غوطه‌وری پس از سفید کردن | چند دقیقه | تهویه مناسب و PPE | خنثی‌سازی کلر، تثبیت رنگ نهایی | دوز زیاد ممکن است پارچه را ضعیف کند | |
| صنایع عکاسی | % 10-20 محلول | غوطه‌وری فیلم یا کاغذ عکاسی | چند دقیقه | استفاده از دستکش و تهویه | تثبیت تصاویر و حذف یون‌های نقره | زمان طولانی باعث آسیب به تصویر می‌شود |
صنایع شیمیایی | نسبت مولی ۱:۱ | محلول واکنش | تا تکمیل واکنش | تهویه مناسب و PPE* | تشکیل Bisulfite Adducts ، خالص‌سازی | دوز نامناسب باعث عدم تشکیل ترکیب می‌شود |
| % 30–5 وزن محلول | اضافه به محیط واکنش | تا پایان واکنش | دستکش و محافظ چشم | عامل کاهنده، حذف اکسیژن و اکسیدکننده‌ها | دوز زیاد باعث واکنش جانبی می‌شود | |
تصفیه آب و فاضلاب / سیستم RO | 2–1 ppm سدیم بی سولفیت به ازای هر ۱ ppm کلر | تزریق با دوزینگ پمپ | جریان آب | مانیتورینگ کلر و ORP*، PPE | حذف کلر، محافظت از ممبران‌ها | دوز کم کارایی ندارد؛ دوز زیاد ممکن است مواد شیمیایی باقی بگذارد |
| % 30-40 محلول وزنی | تزریق اتوماتیک | جریان آب | محلول تازه آماده شود، مانیتورینگ | کاهش اکسیژن محلول و ORP، جلوگیری از خوردگی | محلول مانده بیش از ۴۸ ساعت ممکن است کارایی خود را از دست بدهد |
PPE: یعنی تجهیزات حفاظت فردی
ORP: نشان می‌دهد آب چقدر توانایی دارد که مواد را اکسید یا احیا کند.
نقش حیاتی سدیم بی سولفیت در سیستم‌های RO
چرا حذف کلر در RO مهم است؟
ممبران‌های RO معمولاً از جنس پلی‌آمید (Polyamide) هستند. این غشاها بسیار حساس به اکسیدکننده‌ها (مانند کلر آزاد، دی‌اکسید کلر و پرمنگنات) هستند. حتی غلظت‌های پایین کلر (مثلاً 0.1 ppm) می‌تواند در طول زمان باعث:
- تخریب لایه سطحی ممبران
- کاهش راندمان نمک‌زدایی
- کاهش دبی تولید آب
- افزایش هزینه تعویض ممبران
بنابراین، قبل از ورود آب به ممبران، باید تمام کلر باقیمانده حذف شود.
واکنش سدیم بی سولفیت با کلر
سدیم بی سولفیت با کلر واکنش داده و آن را به کلرید (Cl⁻) بی‌خطر تبدیل می‌کند:
NaHSO₃ + HOCl → NaHSO₄ + HCl
این واکنش سریع، کامل و مؤثر است.
دوز تزریق سدیم بی سولفیت در RO
- معمولاً برای حذف ۱ ppm کلر آزاد، حدود ۱ تا ۲ ppm سدیم بی سولفیت کافی است.
- دوز دقیق به آنالیز کلر ورودی و طراحی سیستم بستگی دارد.
- تزریق به وسیله دوزینگ پمپ و به صورت محلول آبی انجام می‌شود.
مزایای استفاده در RO
- محافظت کامل از ممبران‌های حساس پلی‌آمیدی
- افزایش عمر مفید ممبران و کاهش هزینه تعویض
- واکنش سریع با کلر و دی‌اکسید کلر
- قابلیت کنترل آنلاین با سنسور ORP
نکات مهم در استفاده از بی سولفیت در RO
- محلول آماده‌شده باید تازه مصرف شود (در ۲۴–۴۸ ساعت) چون در تماس با هوا ناپایدار است.
- محلول باید در ظروف پلاستیکی یا FRP نگهداری شود: ظروف فلزی ممکن است دچار خوردگی شوند.
- تزریق باید بعد از فیلتر شنی یا فیلتر کربنی و قبل از ورود به ممبران انجام شود.
- دوز بیش از حد ممکن است باعث افت ORP بیش از اندازه و رشد باکتری‌ها در ممبران شود.
مزایا و محدودیت‌های سدیم بی سولفیت
- قیمت مناسب و در دسترس بودن
- واکنش سریع و مؤثر با کلر
- سازگاری با سیستم‌های تزریق اتوماتیک
- کارایی بالا در محافظت از ممبران‌های RO
محدودیت‌ها
- در شرایط اسیدی گاز SO₂ آزاد می‌کند (خطرناک در محیط بسته)
- در تماس با هوا اکسید و بی‌اثر می‌شود
- نیاز به کنترل دقیق دوز دارد (کمبود یا بیش‌دوزی هر دو مشکل‌سازند)
- احتمال رشد میکروبی در صورت مصرف بیش از حد در سیستم RO
خرید سدیم بی سولفیت از پاک پساب اقلیم
برای خرید سدیم بی سولفیت با کیفیت بالا، شرکت پاک پساب اقلیم یکی از تأمین‌کنندگان معتبر در ایران است. این شرکت محصولات خود را با گرید صنعتی مناسب برای سیستم‌های RO و تصفیه آب عرضه می‌کند. استفاده از سدیم بی سولفیت در سیستم‌های تصفیه آب نیازمند محصولی با خلوص بالا و آنالیز دقیق است تا عملکرد ممبران‌ها و تجهیزات به بهترین شکل حفظ شود و عمر مفید سیستم افزایش یابد.
پاک پساب اقلیم ضمن تضمین کیفیت، بسته‌بندی استاندارد و مقاوم در برابر رطوبت ارائه می‌کند و امکان دریافت مشاوره تخصصی را نیز فراهم می‌آورد. با خرید از این شرکت، مشتریان می‌توانند از ارسال سریع و مطمئن به سراسر ایران بهره‌مند شوند و از پشتیبانی فنی برای استفاده صحیح در سیستم‌های RO و سایر صنایع مطمئن باشند.
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.