روش‌های حذف بو در تصفیه خانه فاضلاب چیست؟

تصفیه‌خانه‌های فاضلاب جزء اصلی زیرساخت‌های شهری به شمار می‌روند. اما این تاسیسات، بوی نامطبوعی تولید می‌کنند که باعث ایجاد مزاحمت برای عموم می‌شود. این گازهای بدبو باید قبل از رها شدن در هوا تصفیه شوند. تصفیه‌خانه‌های فاضلاب برای کنترل آلودگی هوا باید بوها را از طریق سیستم‌های کنترل بو هدایت کنند. سیستم‌های تهویه به تنهایی برای کنترل بو بی‌فایده هستند، چرا که تنها کاری که انجام می‌دهند این است که بوها را در هوا آزاد کنند. این نوع راهکار، منجر به آلودگی هوا و ایجاد مزاحمت برای مردم و حتی به خطر انداختن سلامتی آنها می‌شود. درنتیجه، کنترل و حذف بو در تصفیه خانه فاضلاب باید در اولویت قرار بگیرد.

به همین دلیل، در این مقاله سعی داریم روش‌های مؤثر و کاربردی حذف بو در تصفیه خانه فاضلاب را به طور کامل و جامع شرح دهیم.

دلایل اهمیت حذف بو در تصفیه خانه فاضلاب

عوامل مختلفی وجود دارد که می‌تواند در ایجاد بوی بد ناشی از تصفیه فاضلاب نقش داشته باشد. یکی از شایع‌ترین دلایل، عدم تهویه مناسب است. اگر تهویه کافی وجود نداشته باشد، فاضلاب می‌تواند راکد شود و شروع به تولید بوی بد کند. یکی دیگر از دلایل رایج، تجمع مواد آلی در فاضلاب است. اگر سیستم فاضلاب به‌درستی نگهداری نشود یا در جایی از سیستم انسداد وجود داشته باشد، ممکن است این اتفاق بیفتد. تجمع مواد آلی می‌تواند محیطی مناسب برای رشد باکتری‌ها ایجاد کند و این باکتری‌ها می‌توانند بوی بسیار بدی تولید کنند.

بوی نامطبوع فاضلاب‌های شهری عمدتاً ناشی از سه نوع گاز است:

1. دی‌اکسیدکربن (CO2)

بوی کمی دارد که البته ممکن است بینی را تحریک کند. اگر اثر “گاز گلخانه‌ای” داشته باشد، نقش مفیدی نیز دارد؛ زیرا با نشستن بر روی زمین، به رشد گیاهان و پوشش گیاهی کمک می‌کند چرا که گیاهان به طور طبیعی برای رشد به دی‌اکسیدکربن نیاز دارند و این گاز منبع خوبی برای پوشش گیاهی به شمار می‌رود.

پیشنهاد می‌کنیم مقاله جدیدترین روش تصفیه فاضلاب را مطالعه کنید و با روش‌های روز دنیا آشنا شوید.

2. هیدروکسید گوگرد (H2S)

بی‌رنگ و قابل‌ اشتعال است و بویی شبیه به “تخم مرغ گندیده” دارد که به راحتی قابل‌تشخیص است. هر چه غلظت سولفور هیدروکسید در هوا بیشتر باشد، تأثیر آن بر سلامت انسان بیشتر است. این نوع گاز، بسیار خطرناک و گاهی برای موجودات کشنده است. با این حال، حتی در دوزهای پایین، هیچ سطح هشداری برای غلظت این گاز وجود ندارد، زیرا ظرفیت احساس آن با غلظت آن در هوا کاهش می‌یابد. این پدیده اثر جانبداری فعال نامیده می‌شود. این گاز یک نوع سم با طیف گسترده به شمار می‌رود. افراد مبتلا به مشکلات تنفسی (آسم) یا ضعف چشم باید از تماس با این گاز حتی در دوزهای کم خودداری کنند.

3. آمونیاک (NH3)

این گاز بی‌رنگ و تحریک‌کننده است و در دوزهای کم، بوی تندی دارد. در دوزهای بالاتر باعث تحریک شدید چشم و سیستم تنفسی می‌شود. به طور طبیعی، این گاز تنها به مقدار بسیار کمی در جو زمین یافت می‌شود. عدم وجود اکسیژن در سیستم های تصفیه، منجر به تولید گازهای بدبو می‌شود. هیدروکسید گوگرد ناخوشایندترین انواع گازهای بدبو است، بوی آن شبیه “تخم مرغ فاسد شده” بوده و برای دستگاه تنفسی بسیار خطرناک است.

زمانی که دما از 15 درجه سانتی‌گراد بالاتر رود، گازهای بدبو با سرعت بیشتری تولید می‌شوند. به همین دلیل مهم است که مخزن فاضلاب و تصفیه به خوبی تهویه شده تا از غلظت این گازها تا حد امکان کاسته شود. بوی بد ناشی از این گازها، سلامتی انسان را به طور جدی به خطر می‌اندازد. استشمام بوی بد می‌تواند باعث تهوع، استفراغ، سردرد و سرگیجه شود. در برخی موارد حتی می‌تواند منجر به مشکلات تنفسی و دشواری در تنفس شود. همچنین قرار گرفتن در معرض گازهای بدبو به مدت طولانی می‌تواند استرس و اضطراب فرد را افزایش دهد.

همان‌طور که می‌بینید، بوی بد چیزی نیست که بتوان آن را ساده گرفت! اگر با بوی بد ناشی از سیستم تصفیه فاضلاب مشکل دارید، راهکارهایی وجود دارد که می‌توان برای رفع این مشکل از آنها استفاده کرد.

مهم ترین فرآیندها در حذف بوی فاضلاب

بیشتر بوهای تولید شده در طول تصفیه فاضلاب ناشی از تجزیه بی‌هوازی مواد آلی است. گازهای تولید شده و تصفیه شونده در تأسیسات پساب عبارت‌اند از: سولفید هیدروژن، آمونیاک، مرکاپتان‌ها و گازهای VOC. همان‌طور که در بخش قبل توضیح دادیم، انتشار این گازهای تصفیه نشده به اتمسفر باعث آلودگی بالقوه هوا و خطرات سلامتی می‌شود؛ بنابراین، با اتخاذ یک واحد کنترل بوی مناسب در تصفیه خانه فاضلاب، می‌توان این موضوع را بدون به خطر انداختن سلامت و زندگی به طور مؤثر حل کرد.

عاقلانه‌ترین راه‌حل برای کنترل و بوزدایی فاضلاب ، راه‌اندازی یک واحد کنترل بو مناسب برای تصفیه خانه فاضلاب است. واحد کنترل بو گازهای بدبو را از مخازن جمع‌آوری یا منطقه تعیین شده استخراج می‌کند و هوای بی بو را در جو آزاد می‌کند. انواع مختلفی از فناوری‌های کنترل بو مانند جذب از طریق کربن فعال، اسکرابر شیمیایی و سیستم‌های اکسیداسیون بیولوژیکی در بازار موجود است. با این حال، انتخاب یک فناوری کنترل بوی مناسب برای از بین بردن بو به طور مؤثر و راه‌اندازی سیستم با هزینه عملیاتی محدود، بسیار مهم است.

در مقاله روشهای دفع فاضلاب می‌توانید با این روش‌ها آشنا شوید.

روش ‌های حذف بو در تصفیه خانه فاضلاب

همان گونه که برای تصفیه فاضلاب ها، سه مرحله اساسی وجود دارد، حذف بو در تصفیه خانه فاضلاب به سه روش کلی شیمیایی، فیزیکی و بیولوژیکی انجام می‌شود که هر کدام راه‌حل‌های متفاوتی را به نسبت فضا و نوع فاضلاب در برمی‌گیرند. روش‌های کنترل و حذف بو از تصفیه فاضلاب عبارت‌اند از:

انواع روش شیمیایی حذف بو در تصفیه خانه فاضلاب

با توجه به نوع و میزان مواد آلی و آلاینده‌هایی که در فاضلاب وجود دارد، ممکن است روش‌های فیزیکی و بیولوژیکی حذف بوی فاضلاب تأثیر چندانی نداشته باشند. به همین دلیل است که در این موارد از روش‌های مؤثر شیمیایی استفاده می‌شوند. برخی از کاربردی‌ترین این روش‌ها عبارت‌اند از:

1. افزودن نیترات به فاضلاب

افزودن نیترات به فاضلاب در جهت حذف بو، موجب می‌شود که سولفید هیدروژن موجود در فاضلاب از بین برود. از آنجایی که در فاضلاب خام، نیترات وجود ندارد، این روش می‌تواند گزینه‌ای مناسب برای حذف بوی فاضلاب به شمار رود. البته باید به این نکته نیز دقت نمود که افزودن نیترات به شدت برای محیط زیست مضر است، بنابراین توصیه می‌شود که تا حد امکان، کمتر از این روش برای حذف بو در تصفیه خانه فاضلاب استفاده شود.

2. ازن زنی و حذف بوی فاضلاب

یکی از روش‌های شیمیایی برای بوزدایی از فاضلاب، افزودن ازن یا همان اکسیژن فعال به فاضلاب است. این عمل منجر به اکسیدشدن مواد آلی موجود در فاضلاب شده و در نتیجه بوی بد را از بین می‌برد. همچنین جالب است بدانید که ازن زنی فاضلاب، علاوه بر از بین بردن آلاینده‌های تولید کننده بوی بد، تا حدی فرایند ضدعفونی را نیز انجام می‌دهد.

نکته مهمی که در استفاده از این روش وجود دارد این است که متأسفانه به دلیل ناپایداری ازن یا همان اکسیژن فعال، نمی‌توان آن را ذخیره کرد و در نتیجه بهتر است برای استفاده از این روش، ازن فعال در محل تولید و استفاده شود.

پیشنهاد می کنیم به صفحه تجهیزات تصفیه خانه فاضلاب مراجعه کنید.

انواع روش های فیزیکی حذف بو در تصفیه خانه فاضلاب

از بهترین و کاربردی‌ترین روش‌های فیزیکی برای حذف بو از تصفیه فاضلاب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. احتراق

مواد آلی فرّار موجود درون فاضلاب‌ها و پساب های صنعتی و بهداشتی، یکی از عوامل اصلی تولید بوی بد این فاضلاب ها هستند. برای حذف این مواد آلی و در نتیجه حذف بو در تصفیه خانه فاضلاب از روش اکسیداسیون احتراقی یا حرارتی استفاده می‌شود. در این روش، در دمایی بین 650 تا 815 درجه سانتی‌گراد، احتراق صورت می‌گیرد.

این روش نیز مانند بسیاری از روش‌های حذف بو در تصفیه خانه فاضلاب عاری از عیب نیست. برای احتراق، دمای بسیار بالایی نیاز است و همچنین ممکن است نتیجه فرایند، اضافه شدن بوی سوختگی به بوی بد گازهایی باشد که در این روش از بین نرفته‌اند.

برای خرید پکیج‌های تصفیه فاضلاب صنعتی به صفحه پکیج تصفیه فاضلاب صنعتی مراجعه کنید.

2. هوادهی فاضلاب

از بهترین و رایج‌ترین روش‌های حذف بو در تصفیه خانه فاضلاب می‌توان به روش هوادهی اشاره کرد که تا حد نسبتاً زیادی، از تولید گاز بدبو جلوگیری می‌کند. این روش به تجهیزات و سیستم بخصوص از جمله انواع دیفیوزرها نیاز دارد. با اینکه این روش از بی‌هوازی شدن محیط جلوگیری خواهد کرد، اما برای اجرای فرایند به مصرف انرژی بسیار بالایی نیاز است که از معایب هوادهی به شمار می‌رود.

3. جذب سطحی از روش های فیزیکی حذف بو

این روش، روشی مکمل و کمک‌کننده برای روش‌های شیمیایی و بیولوژیکی حذف بو به شمار می‌رود. عبور فاضلاب و پساب از بستر کربن فعال باعث می‌شود تا مقدار زیادی از مواد آلی تولیدکننده گازهای بدبو حذف شوند.

4. بوزدایی فاضلاب با اسکرابر

در این روش از تجهیزاتی به نام اسکرابر استفاده می‌شود. اسکرابرها باعث می‌شوند تا فاضلاب و پساب با هوا بیشتر در تماس باشند و در نتیجه آلاینده‌ها و مواد تولیدکننده بوی نامطبوع، اکسید شوند.

در بسیاری از موارد از اسپری مواد معطر نیز استفاده می‌شود. البته این روش برای حذف بو در تصفیه خانه فاضلاب در حجم بالا توصیه نمی‌شود چرا که نه‌تنها بوی نامطبوع از بین نخواهد رفت، بلکه ترکیب مواد معطر با بوی بد گاز، بسیار ناخوشایندتر خواهد شد.

در مقاله دیفیوزر تصفیه فاضلاب می‌توانید با این دیفیوزرها آشنا شوید.

انواع روش بیولوژیکی حذف بو در تصفیه خانه فاضلاب

در بسیاری از مواقع، حذف بوی تصفیه فاضلاب به روش‌های شیمیایی و فیزیکی غیرممکن است. در نتیجه، از دو روش کاربردی بیولوژیکی استفاده می‌شود که عبارت‌اند از:

1. استفاده از بیو فیلتراسیون

بیو فیلترها، صافی‌های چکنده و همچنین بسترهای پلاستیکی، از جمله تجهیزاتی هستند که در این روش مورد استفاده قرار می‌گیرند. این تجهیزات می‌توانند گازهایی مانند هیدروژن و آمونیاک را از فاضلاب و پساب صنعتی حذف کنند. در این فرایند، با عبور فاضلاب از بستر مملو از میکروارگانیسم‌ها، گازهای آلاینده‌ها دچار واکنش شده و از بین می‌روند. از مزایای این روش می‌توان به پیاده‌سازی آن در فضایی کوچک و همچنین نیاز به مصرف انرژی پایین اشاره کرد.

2. استفاده از بیو اسکرابرها

بیو اسکرابرها یا همان اسکرابرهای زیستی، از تولید سولفید هیدروژن که یکی از گازهای بد بو به شمار می‌رود، جلوگیری می‌کنند. بیو اسکرابرها با تجزیه مواد آلی و آلاینده‌های تولیدکننده بوی بد، منجر به حذف بو در تصفیه خانه فاضلاب می‌شوند.

برای شناخت مدل‌های مختلف فاضلاب به صفحه انواع فاضلاب مراجعه کنید.

نکات مهم در کنترل بوی بد فاضلاب

در بخش قبلی تمامی راهکارهای رایج و روش‌های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی حذف بو در تصفیه خانه فاضلاب را شرح دادیم. علاوه بر این روش‌ها، نکات و اصولی وجود دارد که با رعایت آنها می‌توانید در کنترل و حذف بوی فاضلاب نتایج بهتری کسب کنید:

• می‌توانید برای کنترل و حذف بهتر بو، فضا و ظرفیت تصفیه خانه را افزایش دهید.
• برای کاهش بوی بد تولید شده بهتر است که پس از فرایندهای بیولوژیکی تصفیه فاضلاب، فوراً لجن‌های تولید شده را تخلیه کنید.
• برای افزایش میزان هوادهی تصفیه خانه فاضلاب می‌توانید از انواع دیوفیوزر، سطحی شناور و ثابت استفاده کنید.
• بهتر است تا حد ممکن از راکد ماندن فاضلاب، بیش از زمان موردنیاز جلوگیری نمایید.

سخن پایانی

در این مقاله، انواع راهکارهای مناسب برای حذف بو در تصفیه خانه فاضلاب را شرح دادیم. مقیاس عملیات شما، انواع تجهیزاتی که استفاده می‌کنید و طراحی ساختمان و سیستم تهویه، راه‌حل مناسب را تعیین می‌کند. هیچ رویکرد ثابتی را نمی‌توان برای تمامی صنایع به کاربرد. توجه به این نکته مهم است که اندازه سیستم‌های مورد استفاده در کنترل و حذف بو در تصفیه خانه فاضلاب متفاوت است. برای حجم بیشتر هوا به سیستم‌های بزرگ‌تری نیاز دارید.

برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید با ما تماس حاصل فرمایید. خوشحال می‌شویم نظرات و سؤالات خود را به اشتراک بگذارید تا در اولین فرصت پاسخ دهیم.