صنعت پتروشیمی یکی از گستردهترین صنایع کشورمان ایران است که اهمیت زیادی دارد. با توجه به فعالیتهای شیمیایی که در این صنعت بر روی نفت و گاز و سایر مواد اولیه انجام میشود، مواد سمی از این فرایند تولید میشود که برای محیط زیست و زندگی جانوران، به خصوص ماهیها، بسیار خطرناک است. با کمک تصفیه فاضلاب پتروشیمی این خطر کاهش پیدا میکند و همچنین فراوردههای دیگری از این فرایند به دست میآیند.
در این مقاله قصد داریم در مورد تصفیه فاضلاب صنایع پتروشیمی ، اهمیت و هدف تصفیه فاضلاب پتروشیمی، انواع و مراحل آن و روشهای جدید تصفیه پساب صنایع پتروشیمی صحبت کنیم.
فاضلاب پتروشیمی چیست؟
فاضلاب تولید شده در صنعت پتروشیمی در زیرمجموعه فاضلاب صنعتی قرار میگیرد که تصفیه آن یکی از پراهمیتترین فرایندها در این صنعت است. در صنعت پتروشیمی از مواد اولیهای مثل نفت و گاز در تولید فراوردههای مختلف از جمله، لاستیک، رزین مصنوعی، حلال، پاک کننده، آفتکش، الیاف مصنوعی و کودهای شیمیایی، استفاده میشود. چندین فرایند در تولید موادی که نام برده شد دخیل بوده که بعضی از این فرایندها جزئی و بعضی دیگر پیچیدهتر هستند. طی این فرایندها، محصولات نهایی مانند متانول، اتیلن، اسید استیک، استالدئید، اکسید اتیلن، پلیاتیلن، بتادین، بوتانول، اتیلن گلیکول، پروپیلن و غیره تولید میشوند که این مواد ممکن است به مقدار کم یا زیاد در فاضلاب صنعت پتروشیمی وجود داشته باشند.
ترکیباتی که در فاضلاب پتروشیمی وجود دارد شامل مواد اولیه، محصولات واسطه که در فرایند تولید محصولات نهایی استفاده شدهاند، محصولات نهایی، مواد شیمیایی جانبی و کمکی هستند. معمولاً میزان غلظت هر یک از این مواد در فاضلاب پتروشیمی اندازهگیری نمیشود و تنها به صورت کلی از شاخصهایی مثل BOD، COD، رنگ و بو، جامدات، میزان سمیت، روغن و گریس و تمایل به ایجاد کف برای کنترل آلودگی و تصفیه فاضلاب صنعت پتروشیمی استفاده میشود. به طور کلی، مشخصات کیفی و ترکیبات فاضلاب به نوع ماده پتروشیمی تولید شده بستگی دارد؛ به همین دلیل به منظور تصفیه فاضلاب صنعت پتروشیمی، لازم و ضروری است که بر روی تصفیهپذیری هر نوع فاضلاب مطالعه صورت گیرد.
تصفیه فاضلاب صنایع پتروشیمی چیست؟
در فرایند تولید محصولات نهایی در صنعت پتروشیمی، فاضلاب نیز تولید میشود که حاوی مواد سمی و آلایندههای خطرناکی برای محیط زیست و زندگی جانوران است. تصفیه فاضلاب صنایع پتروشیمی فرایندی است که شامل مراحل مختلفی است و در هر مرحله بخشی از آلایندههای سمی حذف میشوند. در بسیاری از مواقع مراحل تصفیه فاضلاب آنقدر ادامه مییابد تا تمامی آلایندهها حذف شده و فقط آب پاکی که قابلیت استفاده مجدد در فرایند تولید را دارد، باقی میماند. ممکن است از این آب تمیز برای مصارف کشاورزی و آبیاری فضای سبز نیز استفاده شود.
هدف از تصفیه فاضلاب صنایع پتروشیمی چیست؟
پسابی که از فرایند تولید در صنایع پتروشیمی ایجاد میشود، شامل آلایندههای بسیار سمی است که برای هر موجود زنده و محیط زیست تهدید جدی محسوب میشود. فاضلاب تولید شده در صنایع پتروشیمی شامل مواد جامد و کلوئیدی است که این مواد معلق حتی در دماهای بالا تا 105 درجه سانتیگراد هم باقیمانده و از بین نمیروند. این گازها بسیار بد بو و سمی بوده که از تجزیه موادی آلی و گازهای موجود در فاضلاب پتروشیمی ایجاد میشوند. ترکیباتی مانند مواد پاک کننده، رنگ، کربوهیدرات، پروتئینها، چربیهای غیرقابلتجزیه، فلزات سنگین، دیاکسیدکربن، نیتروژن، متان، آمونیاک انواع باکتریهای بیماریزا، در فاضلاب پتروشیمی وجود دارند که حذف آنها به وسیله تصفیه فاضلاب امری ضروری است در غیر این صورت اثرات جبران ناپذیری را به بار خواهد گذاشت.
از طرف دیگر، با حذف مواد و آلایندههای سمی از طریق تصفیه فاضلاب صنایع پتروشیمی ، از آب پاکیزه باقیمانده بعد از فرایند تصفیه میتوان در مصارف کشاورزی، باغبانی و آبیاری فضای سبز استفاده کرد. این امر باعث میشود علاوه بر برطرف کردن خطر مواد سمی موجود در فاضلاب، تا حد زیادی در مصرف آب نیز صرفه جویی شود.
انواع تصفیه فاضلاب پتروشیمی
روش تصفیه هر نوع فاضلاب متفاوت است و برای حذف انواع مختلف آلایندهها، روشهای متفاوتی به کار گرفته میشود. برخی از انواع تصفیه فاضلاب پتروشیمی به قرار زیر است:
- روش تصفیه شیمیایی
- روش تصفیه فیزیکی
- روش تصفیه غشایی
- روش تصفیه الکتروشیمیایی
- روش تصفیه بیولوژیکی
- روش تصفیه به وسیله جاذب
بعد از آنالیز ترکیبات موجود در فاضلاب و مشخص شدن حدود غلظت آنها، از مجموعهای از روشهای بالا برای حذف آنها استفاده میشود تا در نهایت آبی پاک و قابل استفاده به دست آید.
شما می توانید برای خرید پکیج فاضلاب صنعتی به صفحه پکیج تصفیه فاضلاب صنعتی پیشنهاد میکنیم مراجعه کنید!
مراحل تصفیه پساب پتروشیمی
همان طور که گفته شد، روند تصفیه فاضلاب صنایع پتروشیمی شامل چند مرحله است تا درنهایت از فاضلاب پتروشیمی، آب پاکیزه به دست آید. در هر یک از این مراحل گروهی از مواد آلایندههای آلی و غیرآلی، چربیها و دیگر مواد از فاضلاب پتروشیمی حذف میشوند. در زیر این مراحل توضیح داده شدهاند:
مرحله پیش تصفیه: روش تصفیه فیزیکی
تصفیه فیزیکی اولین مرحله در روند تصفیه فاضلاب پتروشیمی است. همان طور که میتوان حدس زد، در مرحله پیش تصفیه فاضلاب با کمک تجهیزاتی مثل آشغالگیر دستی و مکانیکی و تجهیزات دیگر، ذرات بزرگ و جامدی که در فاضلاب وجود دارند از آن جدا میشوند. این مرحله باعث حذفشدن آلایندههای سمی نمیشود و تنها فاضلاب را برای مراحل بعدی آماده میکند.
مرحله تصفیه اولیه
در این مرحله با کمک روشهایی مثل شناورسازی، لختهسازی و چربیگیری، انواع چربیها و ذرات کلوئیدی معلق در فاضلاب تا حد زیادی حذف میشوند. روشهای زیر در این مرحله به کار گرفته میشوند:
- چربیگیری به وسیله CPI
- چربیگیری به وسیله DAF
- لختهسازی فاضلاب
مرحله تصفیه ثانویه: تصفیه بیولوژیکی
در این روش از مخازنی برای تصفیه فاضلاب به روش هوازی و غیر هوازی فاضلاب استفاده میشود تا مواد آلی تجزیهپذیر از پساب حذف شوند.
مرحله تصفیه تکمیلی
در این مرحله از روند تصفیه فاضلاب پتروشیمی، با کمک روشهای مختلفی فرایند ضدعفونی آب صورت میگیرد. از روشهایی مثل تزریق ازن و کلر و روشهای ممبرانی در این مرحله استفاده میشود. پس از کلرزنی در حوضچههای بزرگ، PH آب اندازهگیری میشود و در صورت داشتن غلظت استاندارد، آب پاکیزه میتواند وارد طبیعت شده و برای مصارف کشاورزی و آبیاری استفاده شود.
روشهای جدید تصفیه پساب صنایع پتروشیمی
در مرحله تصفیه اولیه فاضلاب پتروشیمی، روشهای شناورسازی و لختهسازی روشهای جدیدی هستند که در سرعت بخشیدن و بهبود فرایند تصفیه فاضلاب پتروشیمی کمک شایانی کردهاند.
جدیدترین روش تصفیه فاضلاب پتروشیمی به قرار زیر هستند:
- انعقاد به روش EC: ذرات باردار موجود در فاضلاب با الکترودهای آهنی و آلومینیومی انعقاد میشوند.
- شناورسازی به روش EF: در این روش، با استفاده از آند گرافیتی و کاتد فولادی شناورسازی انجام میشود.
- ازن زنی و BAC: به کمک این روش فنولها، ABS و آمینو بنزوئیک اسیدی که در فاضلاب وجود دارد، حذف میشود.
طراحی و تولید پکیج تصفیه فاضلاب پتروشیمی
در برخی موارد سایز سیستم تصفیه فاضلاب در بعضی واحدهای پتروشیمی کوچک بوده و همچنین حجم فاضلاب کم است، در چنین شرایطی استفاده از پکیج تصفیه فاضلاب مناسبتر است؛ پکیج تصفیه فاضلاب معمولاً از جنس پلی اتیلن، فایبرگلاس، فلز و بتنی است و پس از حمل به محل مورد نظر، نصب و راه اندازی میشود.
گروه صنعتی پاک پساب با سالها تجربه در زمینه طراحی و تولید پکیج تصفیه فاضلاب پتروشیمی ، با پتروشیمیها و پالایشگاههای بسیاری همکاری داشته و پکیج های تصفیه فاضلاب صنعتی را ارائه میدهد.
سخن پایانی
آلایندهها و مواد سمی خطرناک موجود در فاضلاب پتروشیمی میتواند آسیبهای جبران ناپذیری را به طبیعت وارد کرده و جان جانوران، آبزیان و انسانها را به خطر بیندازد. به همین دلیل تصفیه فاضلاب پتروشیمی از اهمیت بالایی برخوردار است. روند تصفیه فاضلاب صنایع پتروشیمی دارای چندین مرحله است که هرکدام برای حذف گروهی از آلایندهها استفاده میشود.
در این مقاله، در مورد تصفیه فاضلاب صنایع پتروشیمی، هدف و اهمیت این فرایند، انواع تصفیه فاضلاب پتروشیمی و مراحل آن صحبت کردیم. امیدواریم مطالب این مقاله برای شما عزیزان مفید بوده باشد.
خوشحال میشویم نظرات و سوالات خود را در رابطه با تصفیه فاضلاب صنایع پتروشیمی با ما به اشتراک بگذارید.
2 دیدگاه در “با تصفیه فاضلاب پتروشیمی و اهمیت آن آشنا شوید”
باسلام مقاله خوبی بود کاش اعداد سقف مجاز الاینده ها و حدود کشنده حیوانات در محیط زیست و توصیه نصب تابلو هشدار در خروجی پتروشیمی ها نصب شود ذکر می شدو….
با سلام و تشکر از توجه شما
موضوع تصفیه فاضلاب های صنعتی و بخصوص پتروشیمی، وجوه مختلف و گستردگی زیادی در مطالب قابل بحث داره که در این مقاله نگنجیده. مطالبی که فرمودید رو سعی میکنیم در مقاله ای جداگانه بهش بپردازیم.