فاضلاب آب مصرفی است که برای استفاده مجدد باید تصفیه فاضلاب توسط شرکت هایی از جمله شرکت پاک پساب اقلیم انجام شود. این آب شامل موادی مانند زباله های انسانی، ضایعات مواد غذایی، روغن ها، صابون ها و مواد شیمیایی است. در خانه ها و در واقع فاضلاب خانگی، شامل آب سینک، دوش، وان، توالت، ماشین لباسشویی و ماشین ظرفشویی می شود. مشاغل و صنایع نیز سهم خود را از آب مصرفی که باید تصفیه شود، سهیم می کنند.
طبیعت توانایی شگفت انگیزی در مقابله با آلودگی آب دارد، اما اگر میلیاردها گالن فاضلاب تولید شود و بدون انجام فرآیند تصفیه وارد محیط زیست شود، به زودی طبیعت و محیط زیست غرق در آلودگی خواهد شد. تصفیه خانه ها آلاینده های فاضلاب را تا حدی کاهش می دهند که طبیعت بتواند آن را تحمل کند.
انواع فاضلاب
به طور کلی سه نوع فاضلاب وجود دارد: فاضلاب خانگی، فاضلاب صنعتی و فاضلاب طوفان یا همان رواناب.
فاضلاب خانگی شامل آب مصرفی از خانه ها و آپارتمان ها می باشد که به آن فاضلاب بهداشتی نیز می گویند.
فاضلاب صنعتی آب مورد استفاده در فرآیندهای تولیدی یا شیمیایی است.
فاضلاب طوفان یا آب طوفان، رواناب حاصل از نزولات جوی است که در سیستمی از لوله ها یا کانال های باز جمع آوری می شود. اگرچه برخی افراد تصور میکنند که بارانی که در طول طوفان در خیابان میبارد نسبتاً تمیز است، اما اینطور نیست. مواد مضری که از جاده ها، پارکینگ ها و پشت بام ها سرازیر و توسط آب باران شسته می شود، می تواند به رودخانه ها و دریاچه های ما آسیب برساند.
تصفیه فاضلاب بهداشتی
فاضلاب بهداشتی یا خانگی به نسبت وزن کمی بیش از 99.9 درصد آب است. بقیه، کمتر از 0.1 درصد، حاوی طیف گسترده ای از ناخالصی های محلول و معلق هستند. اگرچه از نظر وزنی کسر بسیار کمی از فاضلاب است، اما ماهیت این ناخالصی ها و حجم زیادی از فاضلاب که در آن حمل می شود، دفع فاضلاب بهداشتی را به یک مشکل فنی مهم تبدیل می کند. ناخالصی های اصلی مواد آلی قابل فاسد شدن و مواد مغذی گیاهی هستند، اما فاضلاب خانگی نیز به احتمال زیاد حاوی میکروب های بیماری زا است.
تصفیه فاضلاب بهداشتی نوعی تصفیه فاضلاب است که هدف آن حذف آلایندهها از فاضلاب برای تولید پساب مناسب برای تخلیه به محیط اطراف یا استفاده مجدد از آن است و در نتیجه از آلودگی منابع آب سالم جلوگیری میکند.
فاضلاب بهداشتی شامل فاضلاب خانگی و تجاری و احتمالاً فاضلاب صنعتی پیش تصفیه فاضلاب شده است. تعداد زیادی از فرآیندهای تصفیه فاضلاب برای انتخاب وجود دارد. اینها میتوانند از سیستمهای غیرمتمرکز (از جمله سیستمهای تصفیه در محل) تا سیستمهای متمرکز بزرگ شامل شبکهای از لولهها و ایستگاههای پمپ که فاضلاب را به یک تصفیه خانه منتقل میکنند، متغیر باشند. برای شهرهایی که دارای فاضلاب ترکیبی هستند رواناب شهری (آب طوفان) را نیز به تصفیه خانه فاضلاب منتقل می کنند. تصفیه فاضلاب اغلب شامل دو مرحله اصلی به نام های تصفیه اولیه و ثانویه است، در حالی که تصفیه پیشرفته شامل یک مرحله تصفیه سوم با فرآیندهای پرداخت و حذف مواد مغذی است. تصفیه ثانویه با استفاده از فرآیندهای بیولوژیکی هوازی یا بیهوازی میتواند مواد آلی (که بر اساس نیاز اکسیژن بیولوژیکی اندازهگیری میشود) از فاضلاب را کاهش دهد.
تصفیه فاضلاب انسانی
فاضلاب بهداشتی همان فاضلاب بهداشتی انسانی می باشد. در واقع این نوع فاضلاب حاصل از فعالیت های انسان بر روی آب و به طبع آن تغییر ویژگی های کیفی آن می باشد. به عبارتی دیگر فعالیت های روزمره انسان در طول روز و مصرف آب و تبدیل آن به فاضلاب، موجب تولید فاضلاب انسانی می گردد.
فاضلاب بهداشتی انسانی با فاضلاب صنعتی متفاوت می باشد. از نظر کیفی، در فاضلاب صنعتی امکان وجود مواد شیمیایی و سمی وجود دارد. خاصیت خوردگی بیشتری دارد و همچنین وجود میکروارگانیسم های زنده بیشتر در فاضلاب صنعتی.
انتخاب فرآیند تصفیه فاضلاب
تعداد زیادی از فن آوری های تصفیه فاضلاب توسعه یافته اند که عمدتاً از فرآیندهای تصفیه بیولوژیکی استفاده می کنند. مهندسان و تصمیم گیرندگان باید معیارهای فنی و اقتصادی و همچنین جنبه های کمی و کیفی هر جایگزین را در هنگام انتخاب یک فناوری مناسب در نظر بگیرند. اغلب، معیارهای اصلی برای انتخاب فرآیند تصفیه فاضلاب عبارتند از: کیفیت پساب مطلوب، ساخت مورد انتظار. و هزینه های عملیاتی، در دسترس بودن زمین، نیازهای انرژی و جنبه های پایداری.
در کشورهای در حال توسعه و در مناطق روستایی با تراکم جمعیت کم، فاضلاب اغلب توسط سیستم های بهداشتی مختلف در محل تصفیه می شود و به تصفیه خانه فاضلاب منتقل نمی شود. این سیستم ها شامل مخازن سپتیک متصل به شبکه تخلیه، پکیج های تصفیه فاضلاب از جنس پلی اتیلن، فلز و …، سیستم های ورمی فیلتر و بسیاری دیگر می شود. از سوی دیگر، تصفیه خانه های فاضلاب پیشرفته و نسبتاً گران در شهرهایی که توانایی خرید آن ها را دارند ممکن است شامل تصفیه ثالثه با ضدعفونی و احتمالاً حتی مرحله چهارم تصفیه برای حذف ریزآلاینده ها باشد.
مراحل تصفیه فاضلاب
جهت انجام عمل تصفیه فاضلاب، بسته به نوع فاضلاب فرآیندهای مختلفی به کار گرفته می شوند. اما در این بخش درباره مراحل تصفیه فاضلاب بهداشتی صحبت خواهیم کرد.
مرحله اول: آشغالگیری در تصفیه
حذف اقلام بزرگ از ورودی فاضلاب برای جلوگیری از آسیب به پمپ ها، شیرها و سایر تجهیزات تاسیسات. این کار بوسیله آشغالگیر های میله ای یا مکانیکی صورت می گیرد.
فرآیند تصفیه و بازیابی آب از پساب (هر آبی که در منازل استفاده شده است، مانند شستشوی توالت، شستن ظروف، یا حمام کردن، و مقداری آب از مصارف صنعتی و فاضلاب طوفانی) با این عمل آشغالگیری شروع می شود که پس از فرآیند تصفیه آن، شروع می شود.
فرآیند فیزیکی تصفیه فاضلاب با غربال کردن اقلام بزرگی که به سیستم فاضلاب راه پیدا کرده اند، آغاز می شود و در صورت عدم حذف، می توانند به پمپ ها آسیب رسانده و جریان آب را مختل کنند. صفحه نمایش نوار معمولاً برای حذف اقلام بزرگ از ورودی و در نهایت به محل دفن زباله استفاده می شود.
مرحله دوم: دانه گیری
حذف شن و ماسه با عبور جریان ورودی از روی محفظه شن. برای جلوگیری از آسیب پمپ ها و تجهیزات پایین دست (یا ضربه زدن به جریان آب) باید ریزدانه های ریز که به داخل پساب راه پیدا می کند، حذف شوند. خیلی کوچک است که نمی توان آن را غربال کرد، این سنگ ریزه باید از محفظه سنگ ریزه خارج شود. انواع مختلفی از محفظه های سنگ ریزه (افقی، هوادهی یا گردابی) وجود دارد که جریان آب را کنترل می کنند و اجازه می دهند شن سنگین تر به پایین محفظه بیفتد. جریان آب و مواد آلی به مرحله بعدی فرآیند ادامه می یابد. شن به طور فیزیکی از پایین محفظه برداشته شده و دور ریخته می شود.
در سطح جهانی، تخمین زده می شود که 52 درصد از فاضلاب تصفیه می شود. با این حال، نرخ تصفیه فاضلاب برای کشورهای مختلف در سراسر جهان بسیار نابرابر است. برای مثال، در حالی که کشورهای با درآمد بالا تقریباً 74 درصد فاضلاب خود را تصفیه می کنند، کشورهای در حال توسعه به طور متوسط فقط 4.2 درصد را تصفیه می کنند.
مرحله سوم: ته نشینی اولیه
جداسازی اولیه مواد آلی جامد از فاضلاب. جامداتی که به عنوان مواد آلی/لجن شناخته می شوند به کف مخزن فرو می روند و به یک هاضم لجن یا منطقه پردازش لجن پمپ می شوند، خشک می شوند و دور می شوند. نرخ های ته نشینی مناسب یک شاخص کلیدی برای چگونگی عملکرد زلال ساز است. تنظیم نرخ جریان در واحد ته نشینی می تواند به اپراتور کمک کند تا نرخ ته نشینی و کارایی را تنظیم کند.
مرحله چهارم: هوادهی درتصفیه فاضلاب
واحد هوادهی در تصفیه خانه فاضلاب، قلب تصفیه خانه است. در قلب فرآیند تصفیه فاضلاب، تشویق و تسریع فرآیند طبیعی باکتری ها، تجزیه مواد آلی است. این در مخزن هوادهی شروع می شود. وظیفه اصلی مخزن هوادهی پمپاژ اکسیژن به داخل مخزن برای تشویق تجزیه هر ماده آلی (و رشد باکتری) و همچنین اطمینان از وجود زمان کافی برای تجزیه مواد آلی است. هوادهی را می توان از طریق بلوئرهای هوادهی و یا هواده های سطحی انجام داد. این فرآیند برای ارائه بهترین شرایط برای رشد باکتری ها مدیریت می شود.
یک پارامتر کلیدی برای اندازه گیری در تصفیه فاضلاب، تقاضای اکسیژن بیوشیمیایی (BOD) است BOD یک شاخص جایگزین برای مقدار مواد آلی موجود است و برای تعیین اثربخشی تجزیه مواد آلی استفاده می شود. تعدادی آزمایش دیگر برای اطمینان از تجزیه بهینه مواد آلی و کاهش (BOD) مانند اندازه گیری pH، دما، اکسیژن محلول (DO) ، کل جامدات معلق (TSS)، زمان ماند هیدرولیک (سرعت جریان)، زمان نگهداری جامدات استفاده می شود.
مرحله پنجم – ته نشینی ثانویه
پساب تصفیه شده به داخل یک زلالکننده یا ته نشینی ثانویه پمپ میشود تا هرگونه رسوب آلی باقیمانده در جریان آب تصفیهشده ته نشین شود.
همانطور که پساب از فرآیند هوادهی خارج می شود، به یک ته نشینی ثانویه می ریزد که در آن، مانند زلال ساز یا ته نشینی اولیه، هر گونه جامد بسیار کوچک به کف مخزن فرو می رود. این جامدات کوچک لجن فعال نامیده می شوند و بیشتر از باکتری های فعال تشکیل شده اند. بخشی از این لجن فعال برای افزایش غلظت باکتری، کمک به تکثیر و تسریع در تجزیه مواد آلی به مخزن هوادهی بازگردانده می شود. اضافی دور ریخته می شود.
آبی که از زلال ساز ثانویه جاری می شود مواد آلی را به میزان قابل توجهی کاهش داده است و باید به مشخصات پساب مورد انتظار نزدیک شود.
برای اطلاعات بیشتر راجب ته نشینی مقاله ته نشینی در تصفیه را مطالعه کنید.
مرحله شش – کلرزنی (گندزدایی)
کلر برای از بین بردن باکتری های باقی مانده در محفظه تماس اضافه می شود. با افزایش غلظت باکتری ها به عنوان بخشی از مرحله هوادهی، نیاز به آزمایش پساب خروجی برای وجود یا عدم وجود باکتری و ضد عفونی کردن آب وجود دارد. این تضمین میکند که غلظتهای بالاتر از میزان مشخص شده باکتریها در محیط منتشر نمیشوند. کلرزنی رایجترین و ارزانترین نوع ضدعفونی است، اما گندزدایی با ازن و اشعه ماوراء بنفش نیز رو به افزایش است. اگر از کلر استفاده می شود، مهم است که سطوح کلر آزاد را آزمایش کنید تا از سطح قابل قبول آن ها قبل از رها شدن در محیط اطمینان حاصل کنید.
مرحله هفتم – تجزیه و تحلیل و آزمایش آب
آزمایش برای سطح pH مناسب، آمونیاک، نیترات، فسفات، اکسیژن محلول و سطوح کلر باقیمانده برای مطابقت با استاندارد سازمان حفاظت محیط زیست ضروری می باشد.
اگرچه آزمایش در طول فرآیند تصفیه فاضلاب برای اطمینان از جریان بهینه آب، شفاف سازی و هوادهی مداوم است، آزمایش نهایی انجام می شود تا اطمینان حاصل شود که پساب خروجی از تصفیه خانه با مشخصات خروجی مطابقت دارد. تصفیه خانه هایی که سطوح تخلیه مجاز را برآورده نمی کنند مشمول جریمه هستند.
مرحله هشتم – دفع پساب
پس از رعایت تمام مشخصات و استانداردهای خروجی، آب پاک دوباره وارد محیط می شود.
در بالا درباره انواع فاضلاب، نحوه تصفیه فاضلاب و مراحل مختلف تصفیه فاضلاب بهداشتی صحبت کردیم. همانطور که قبل گفتیم برای تصفیه هر نوع فاضلاب با توجه به آنالیز کیفی آن، فرآیند و مراحل مختلفی را باید طی نماید تا خروجی به حد مطلوب و بر اساس استانداردهای سازمان حفاظت محیط زیست باشد. کارشناسان شرکت پاک پساب اقلیم شما را در انتخاب مطلوبترین سیستم تصفیه فاضلاب راهنمایی خواهند کرد.
2 دیدگاه در “صفر تا صد تصفیه فاضلاب”
با سلام واحترام ممنون از مقاله زیبا وآموزشی شما
سلام و وقت بخیر
تشکر از توجه شما