تصفیه فاضلاب چیست؟ صفر تا صد تصفیه فاضلاب

فاضلاب، آبی است که پس از استفاده در فعالیت‌های مختلف، از جمله خانگی، صنعتی، و تجاری، به دلیل شامل بودن ناخالصی‌هایی  مانند زباله‌های انسانی، ضایعات مواد غذایی، روغن‌ها، صابون‌ها، و مواد شیمیایی، قابلیت استفاده مجدد را از خود از دست داده و نیاز به تصفیه دارد. شرکت‌های مختلف، از جمله شرکت‌ پاک‌پساب اقلیم، مسئولیت تصفیه فاضلاب را بر عهده دارند.

فاضلاب خانگی، که شامل آب سینک، دوش، وان، توالت، ماشین لباسشویی و ماشین ظرفشویی می‌شود، همچنین مشاغل و صنایع نیز نقش خود را در تولید فاضلاب دارند.

اهمیت تصفیه فاضلاب از دیدگاه حفظ محیط زیست بسیار بالاست. هرگونه ترکیب از میلیاردها گالن فاضلاب بدون تصفیه که وارد محیط زیست می‌شود، باعث آلودگی شدید محیط زیست و کاهش کیفیت منابع آبی می‌شود. تصفیه فاضلاب با کاهش آلاینده‌ها، این تهدیدات را به حداقل ممکن می‌رساند و به طبیعت اجازه می‌دهد تا این آبها را دریافت و بهبود بخشد.

بنابراین، تصفیه فاضلاب نه تنها به حفظ منابع آبی و محیط زیست کمک می‌کند، بلکه از نظر بهره‌وری منابع آبی و توسعه پایدار نیز اهمیت دارد. به عنوان یک راه حل موثر در مقابله با آلودگی آب، تصفیه فاضلاب از اهمیت بسیاری برخوردار است و نیازمندی برای ادامه توسعه و بهبود فناوری‌های مرتبط با آن است.

انواع فاضلاب

به طور کلی، سه نوع اصلی فاضلاب وجود دارد: فاضلاب خانگی، فاضلاب صنعتی، و فاضلاب طوفان یا همان رواناب. در مقاله انواع فاضلاب اطلاعات بیشتری در این مورد ارائه کرده‌ایم.

1. فاضلاب خانگی: این نوع فاضلاب شامل آبی است که از خانه‌ها و آپارتمان‌ها به عنوان پسماند تولید می‌شود، که به آن فاضلاب بهداشتی نیز گفته می‌شود. این شامل آب سینک، دوش، توالت، وان، ماشین لباسشویی، و ماشین ظرفشویی می‌شود.
2. فاضلاب صنعتی: فاضلابی است که در فرآیندهای تولیدی یا شیمیایی صنایع و کارخانجات تولید می‌شود. این نوع فاضلاب ممکن است شامل مواد شیمیایی، فلزات سنگین، رنگ‌ها، روغن‌ها و سایر آلاینده‌های صنعتی باشد که نیاز به تصفیه دارد تا از اثرات زیانبار بر محیط زیست جلوگیری شود.
3. رواناب: این نوع فاضلاب مربوط به رواناب حاصل از بارش‌های جوی است که در سیستمی از لوله‌ها یا کانال‌های باز جمع‌آوری می‌شود. این آب‌ها ممکن است حاوی آلاینده‌هایی از جمله روغن‌ها، مواد شیمیایی، مواد جامد و سایر مواد آلاینده باشند که به محیط زیست آسیب می‌رسانند.

به علاوه، اهمیت رواناب در مدیریت آب و پیشگیری از سیلاب‌زدایی نیز بسیار بالاست. استفاده از سیستم‌های مدیریت آب طوفان مانند سدودها، برکه‌ها و تصفیه‌خانه‌ها می‌تواند به کنترل سیلاب و بهبود کیفیت آب موجود کمک کند.

تصفیه فاضلاب چیست؟

تصفیه فاضلاب به عملیاتی گفته می‌شود که هدف آن تبدیل فاضلاب آلوده و غیرقابل استفاده به آبی است که بتواند مجدداً در محیط زندگی استفاده شود یا به محیط زیست بازگردانده شود. این فرآیند شامل مراحل مختلفی می‌شود که از فیزیکی، شیمیایی، و بیولوژیکی برای حذف و کاهش آلاینده‌ها و مواد آلی موجود در فاضلاب استفاده می‌کند.

مهمترین اهداف تصفیه فاضلاب عبارتند از:

1. حفظ بهداشت عمومی: با حذف مواد آلاینده و میکروب‌ها از فاضلاب، خطر انتقال بیماری‌ها و آلودگی به آب شرب یا منابع آب زیرزمینی کاهش می‌یابد و بهداشت عمومی جامعه تأمین می‌شود.
2. حفاظت از محیط زیست: تصفیه فاضلاب باعث کاهش آلاینده‌های وارد شده به منابع آبی، اکوسیستم‌ها و خاک می‌شود و به حفظ تنوع زیستی و حفظ تعادل بیولوژیکی کمک می‌کند.
3. مدیریت منابع آب: با استفاده مجدد از آب تصفیه شده، میزان مصرف آب شهری و تلفات آب کاهش می‌یابد که از اهمیت ویژه‌ای در مناطق با کمبود منابع آبی برخوردار است.
4. تأمین آب کشاورزی: آب تصفیه شده می‌تواند به عنوان منبع آبی برای آبیاری مزارع استفاده شود، که این امر می‌تواند به بهره‌وری و توسعه کشاورزی کمک کند.

در کل، تصفیه فاضلاب یک فرآیند اساسی و حیاتی است که به بهبود کیفیت زندگی انسان‌ها، حفظ محیط زیست و مدیریت منابع آب کمک می‌کند.

پیشنهاد می‌کنیم مقاله پیش تصفیه فاضلاب را مطالعه کنید.

چرا باید فاضلاب تصفیه شود؟

تصفیه فاضلاب از اهمیت بسیاری برخوردار است. این فرآیند باعث حفظ بهداشت عمومی و حفظ محیط زیست می‌شود. فاضلاب حاوی مواد آلاینده و میکروب‌های بیماری‌زا است که می‌تواند به انتقال بیماری‌های خطرناک منتهی شود. با تصفیه فاضلاب، مواد آلاینده و میکروب‌های بیماری‌زا از فاضلاب حذف شده و بهداشت عمومی جامعه تضمین می‌شود. همچنین، فاضلاب حاوی موادی مانند نیترات، فسفات، املاح و مواد آلی است که می‌تواند به منابع آبی و خاک آسیب بزند. با تصفیه فاضلاب، می‌توان این مواد را از محیط زیست حذف کرده و از آلودگی محیط زیست جلوگیری کرد.

علاوه بر این، تصفیه فاضلاب می‌تواند باعث بهره‌وری بیشتر از منابع آبی شود. آب تصفیه شده می‌تواند به عنوان منبع آبی برای آبیاری مزارع، آب مصرفی صنعتی یا حتی آب شرب استفاده شود، که این امر می‌تواند در مدیریت منابع آب و جلوگیری از کمبود آب کمک کند. همچنین، تصفیه فاضلاب با ایجاد فرصت‌های شغلی و بهبود شرایط اقتصادی به رشد اقتصادی کمک می‌کند. با توجه به این دلایل، تصفیه فاضلاب به عنوان یک اقدام ضروری و حیاتی برای هر جامعه و شهرستانی اولویت باشد.

مزایای تصفیه فاضلاب چیست؟

تصفیه فاضلاب یک فرآیند حیاتی است که به تصفیه آب‌های آلوده و زباله‌های مایع که از منابع مختلف ایجاد می‌شوند، می‌پردازد. این فرآیند دارای مزایای بسیاری برای محیط زیست، انسان‌ها و جوامع است که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:

1. حفظ محیط زیست: یکی از مهمترین مزایای تصفیه فاضلاب، حفظ و بهبود محیط زیست است. با تصفیه فاضلاب، مواد آلوده و زباله‌های مایع که ممکن است به رودخانه‌ها، دریاچه‌ها یا زمین نفوذ کنند، تصفیه شده و به محیط زیست بازگردانده می‌شوند، که این عمل به حفظ تنوع زیستی و حفظ آب‌های زیرزمینی و سطحی کمک می‌کند.
2. بهبود کیفیت آب: تصفیه فاضلاب باعث افزایش کیفیت آب مصرفی می‌شود. با حذف آلودگی‌ها و مواد شیمیایی مضر از آب، آب تصفیه شده به مراتب سالم‌تر و امن‌تر برای مصارف مختلف شده و مشکلات بهداشتی و بیماری‌های منتقله از آب کاهش می‌یابد.
3. کاهش آلودگی هوا: فرآیند تصفیه فاضلاب می‌تواند کمک کند تا آلودگی هوای مرتبط با دفع آلودگی‌ها به هوا از طریق فرآیندهای ناشی از فاضلاب‌ها کاهش یابد. به عنوان مثال، با حذف مواد آلی و شیمیایی از فاضلاب، فرآیندهایی که منجر به تولید گازهای گلخانه‌ای می‌شوند کاهش می‌یابد.
4. حفظ منابع آب: تصفیه فاضلاب به کاهش مصرف منابع آب تازه کمک می‌کند. با تصفیه و استفاده مجدد از آب‌های فاضلاب، نیاز به استفاده از منابع آب تازه برای مصارف مختلف از جمله آبیاری، کاهش می‌یابد که این موضوع به حفظ منابع آب کمک می‌کند.
5. افزایش منابع آب شیرین: برخی فرآیندهای تصفیه فاضلاب می‌توانند به تبدیل آب شور و شوراب به آب شیرین کمک کنند، که این امر در مناطقی با مشکل کمبود منابع آب شیرین بسیار ارزشمند است.

به طور کلی، تصفیه فاضلاب نقش بسیار مهمی در حفظ محیط زیست، حفظ سلامت انسان‌ها و توسعه پایدار ایفا می‌کند و مزایای فراوانی برای جوامع و محیط زیست دارد.

کاربردی‌های تصفیه فاضلاب

تصفیه فاضلاب یک فرآیند حیاتی است که در انواع مختلف کاربردهایی دارد و در مختصات مختلف از مزایای آن بهره می‌برند. این فرآیند به حفظ محیط زیست، ارائه آب تصفیه شده برای مصارف مختلف، کاهش آلودگی هوا و بهبود کیفیت آب و هوا، کاهش ریسک‌های بهداشتی و حفظ منابع طبیعی کمک می‌کند. به علاوه، تصفیه فاضلاب می‌تواند به افزایش پایداری منابع آب و بهبود زندگی انسان‌ها کمک کند. در کل، این فرآیند نقش بسیار مهمی در ایجاد یک محیط زیست سالم و پایدار و بهبود کیفیت زندگی انسان‌ها ایفا می‌کند.

پیشنهاد می‌کنیم از مقاله نمونه برداری از فاضلاب دیدن کنید.

عوامل مهم در تصفیه فاضلاب

تصفیه فاضلاب یک فرآیند پیچیده است که به منظور حذف آلودگی‌ها و مواد غیرخواسته از آب‌های آلوده انجام می‌شود. برای انجام این فرآیند با کیفیت و مؤثر، عوامل مهمی وجود دارند که در زیر به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد:

1. فناوری و تجهیزات: استفاده از فناوری‌های مناسب و تجهیزات پیشرفته از جمله فیلترها، تانک‌ها، پمپ‌ها و سیستم‌های تصفیه مختلف، اساسی برای انجام تصفیه فاضلاب با کیفیت است.
2. نوع فاضلاب: خصوصیات فیزیکی و شیمیایی فاضلاب متاثرکننده در انتخاب فرآیندها و تجهیزات مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای مثال، فاضلاب صنعتی ممکن است شامل مواد شیمیایی سنگین باشد که نیاز به روش‌های تصفیه خاصی دارند.
3. حجم و جریان فاضلاب: میزان حجم و جریان فاضلاب متاثرکننده در طراحی و اجرای سیستم‌های تصفیه است. سیستم‌های تصفیه باید توانایی پردازش حجم مشخصی از فاضلاب را داشته باشند.
4. شرایط محیطی: عواملی مانند دما، pH، میزان اکسیژن موجود در آب، وجود مواد معدنی و غیره، تأثیر زیادی بر عملکرد سیستم‌های تصفیه فاضلاب دارند.
5. میزان منابع و توانایی مالی: تصفیه فاضلاب نیازمند منابع مالی و اقتصادی قابل توجه است. این شامل هزینه‌های نصب، عملیات، نگهداری و به‌روزرسانی تجهیزات می‌شود.
6. قوانین و مقررات: رعایت استانداردها و مقررات مربوط به تصفیه فاضلاب، اساسی برای ایمنی و کارایی سیستم‌های تصفیه است.
7. مدیریت و نگهداری: مدیریت صحیح و نگهداری منظم از سیستم‌های تصفیه فاضلاب، اطمینان از عملکرد بهینه و موثر آنها را فراهم می‌کند.
8. شناخت تخصصی: داشتن دانش و تخصص لازم در زمینه تصفیه فاضلاب، مؤثر بر کیفیت و عملکرد سیستم‌های تصفیه است.

در کل، توجه به این عوامل و اجرای صحیح و مؤثر سیستم‌های تصفیه فاضلاب، اساسی برای حفظ محیط زیست و ارائه آب با کیفیت برای مصارف مختلف است.

مقاله پیشنهادی: تاریخچه تصفیه فاضلاب

با تصفیه فاضلاب چه آلاینده‌هایی از بین می‌روند؟

تصفیه فاضلاب به عنوان یک فرآیند پیچیده و مؤثر، به حذف گسترده‌ای از آلاینده‌ها از فاضلاب‌ها می‌پردازد. برخی از اصلی‌ترین آلاینده‌هایی که با تصفیه فاضلاب از بین می‌روند عبارتند از:

1. مواد آلی: این شامل موادی مانند مواد آلی غیرقابل اختزال، چربی‌ها، پروتئین‌ها، و کربوهیدرات‌های قابل تجزیه است که در فاضلاب وجود دارند. تصفیه فاضلاب با فرآیندهای شیمیایی و بیولوژیکی این مواد را از آب حذف می‌کند.
2. مواد شیمیایی: مواد شیمیایی مانند نیترات، نیتریت، فسفات، سولفات، آمونیاک، رنگ‌ها، روغن‌ها، شیمیکال‌ها و داروهای مختلف که به آب وارد می‌شوند، با تصفیه فاضلاب از محیط آبی حذف می‌شوند.
3. مواد آلی حاصل از فعالیت‌های صنعتی: فاضلاب‌های تولیدی از واحدهای صنعتی، اغلب شامل مواد شیمیایی و آلاینده‌های خطرناکی هستند که با تصفیه فاضلاب از بین می‌روند.
4. میکروب‌ها و باکتری‌ها: باکتری‌ها، ویروس‌ها، و میکروب‌های موجود در فاضلاب، که منشأی زیستی دارند، نیز با استفاده از فرآیندهای بیولوژیکی و غیربیولوژیکی از آب حذف می‌شوند.
5. مواد آلوده معدنی: موادی مانند فلزات سنگین (مثل جیوه، روی، سرب، کادمیوم و آرسنیک) که از منابع مختلف مانند صنایع، کشاورزی و فاضلاب‌های شهری به آب وارد می‌شوند، نیز با تصفیه فاضلاب حذف می‌شوند.

با توجه به اینکه تصفیه فاضلاب فرآیندی چند مرحله‌ای است و از روش‌ها و فناوری‌های مختلفی استفاده می‌شود، آلاینده‌های مختلفی از طریق فرآیندهای مختلفی از بین می‌روند. اما به طور کلی، تصفیه فاضلاب به حذف گسترده‌ای از آلاینده‌های شیمیایی، بیولوژیکی و معدنی از آب کمک می‌کند که این امر به بهبود کیفیت آب و حفظ محیط زیست کمک می‌کند.

پارامترهای موثر در فرآیند تصفیه فاضلاب

تصفیه فاضلاب یک فرآیند پیچیده است که به منظور حذف آلودگی‌ها و مواد غیرخواسته از آب‌های آلوده انجام می‌شود. برای دستیابی به عملکرد موثر و با کیفیت در فرآیند تصفیه فاضلاب، برخی از پارامترهای مهم و تأثیرگذار وجود دارند که در زیر به آنها اشاره می‌شود:

1. بار آلودگی: بار آلودگی به مقدار و نوع آلاینده‌های موجود در فاضلاب اشاره دارد. اندازه‌گیری و تخمین بار آلودگی کمک می‌کند تا فرآیندهای تصفیه مناسبی انتخاب شود تا بهبود کیفیت آب حاصل شود.
2. جریان فاضلاب: حجم و نرخ جریان فاضلاب ورودی به سیستم تصفیه نیز از جمله پارامترهای مهمی است که باید در طراحی و عملکرد سیستم‌های تصفیه فاضلاب مدنظر قرار گیرد.
3. مواد آلی: غلظت و نوع مواد آلی موجود در فاضلاب نیز تأثیرگذار بر عملکرد سیستم‌های تصفیه است. مواد آلی شامل چربی‌ها، پروتئین‌ها، و کربوهیدرات‌های قابل تجزیه است که نیاز به فرآیندهای تصفیه مختلفی دارند.
4. مواد آلی حاصل از فعالیت‌های صنعتی: وجود مواد آلی خاصی که از فعالیت‌های صنعتی به فاضلاب اضافه می‌شود نیز باید در نظر گرفته شود. این مواد ممکن است نیاز به فرآیندهای تصفیه خاصی داشته باشند.
5. مواد شیمیایی: شناسایی و حذف مواد شیمیایی نظیر نیترات، نیتریت، فسفات، آمونیاک و غیره از فاضلاب، از جمله چالش‌های مهم تصفیه فاضلاب است که با استفاده از فرآیندهای شیمیایی و فیزیکی انجام می‌شود.
6. مواد آلوده معدنی: حضور فلزات سنگین مانند جیوه، سرب، کادمیوم و سایر فلزات در فاضلاب نیز نیازمند توجه و فرآیندهای تصفیه خاصی است.
7. پارامترهای فیزیکی و شیمیایی: مانند دما، pH، اکسیژن موجود در آب و غیره که تأثیر مستقیمی بر فرآیندهای تصفیه دارند و باید در محاسبات و طراحی سیستم‌های تصفیه مدنظر قرار گیرند.
8. استانداردها و مقررات: رعایت استانداردها و مقررات مربوط به کیفیت آب و فرآیندهای تصفیه فاضلاب نیز از اهمیت بالایی برخوردار است و باید به طور کامل رعایت شود.

به طور کلی، این پارامترها و عوامل مهم باید با دقت مورد بررسی قرار گیرند و در طراحی و عملکرد سیستم‌های تصفیه فاضلاب مدنظر قرار گیرند تا به بهترین عملکرد و نتیجه مطلوب دست یافته شود.

‌فاضلاب بهداشتی (انسانی)

فاضلاب بهداشتی یا فاضلاب خانگی، به نسبت وزن، بیش از 99.9 درصد آب است. اما بقیه‌ی کمتر از 0.1 درصد، شامل طیف گسترده‌ای از ناخالصی‌های محلول و معلق هستند. اگرچه به نظر می‌رسد که کمترین درصد وزنی از فاضلاب را تشکیل می‌دهند، اما حجم زیادی از فاضلاب و ماهیت ناخالصی‌ها، تصفیه و دفع فاضلاب بهداشتی را به یک مسئله فنی مهم تبدیل می‌کند. این ناخالصی‌ها اصولاً شامل مواد آلی قابل فساد و مواد مغذی گیاهی هستند. همچنین، احتمالاً حاوی میکروب‌های بیماری‌زا نیز هستند.

تصفیه فاضلاب بهداشتی نوعی تصفیه است که هدف آن حذف آلاینده‌ها از فاضلاب است تا پسابی تولید شود که می‌توان آن را به محیط زیست تخلیه یا استفاده مجدد کرد. این عملیات از آلودگی منابع آب سالم جلوگیری می‌کند.

فاضلاب بهداشتی شامل فاضلاب خانگی و تجاری است که ممکن است قبل از ورود به سیستم تصفیه پیش‌تصفیه شود. برای تصفیه فاضلاب، انواع مختلفی از فرآیندها وجود دارد که از سیستم‌های غیرمتمرکز مانند تصفیه‌ در محل گرفته تا سیستم‌های متمرکز بزرگی که از جمله شبکه‌های پیچیده ایستگاه‌های پمپاژ و تصفیه‌خانه‌ها می‌شوند. برای شهرهایی که با ترکیبی از فاضلاب‌های شهری و رواناب طوفانی روبرو هستند، رواناب‌های آبی به تصفیه‌خانه‌ها منتقل می‌شوند.  فرآیندهای تصفیه معمولاً شامل دو مرحله اصلی به نام تصفیه اولیه و ثانویه است. در حالی که تصفیه اولیه به حذف جامدات معلق و جمع‌آوری آنها می‌پردازد، تصفیه ثانویه با استفاده از فرآیندهای بیولوژیکی هوازی یا بی‌هوازی به حذف مواد آلی و حداکثر استفاده از اکسیژن بیولوژیکی موجود در فاضلاب می‌پردازد. پیشنهاد می‌کنیم مقاله تصفیه فاضلاب بهداشتی را مطالعه کنید.

تصفیه فاضلاب بهداشتی (انسانی)

در دنیای امروزی که جمعیت جهان رو به رشد است و فشار بر منابع آب تازه افزایش یافته، مدیریت و استفاده بهینه از آب به یکی از چالش‌های اساسی جامعه جهانی تبدیل شده است. یکی از موارد مهم در این راستا، تصفیه فاضلاب بهداشتی است که نقش بسیار مهمی در حفظ بهداشت عمومی و حفظ محیط زیست دارد.

تصفیه فاضلاب بهداشتی، فرآیندی است که اهمیت زیادی در بهره‌برداری مجدد از منابع آب و پیشگیری از آلودگی محیط زیست دارد. با توجه به اینکه فاضلاب‌های تولید شده از منابع مختلفی از جمله خانه‌ها، کارخانه‌ها، و سایر موارد، شامل مواد آلی، شیمیایی، و بیولوژیکی می‌شوند، لازم است که این فاضلاب‌ها قبل از ورود به محیط زیست، تصفیه و پالایش شوند تا آثار زیان‌بار آن‌ها به حداقل رسانده شود. برای خرید پکیج های این فاضلاب به صفحه پکیج تصفیه فاضلاب بهداشتی مراجعه کنید.

انتخاب فرآیند تصفیه فاضلاب

تعداد زیادی از فناوری‌های تصفیه فاضلاب توسعه یافته‌اند که عمدتاً از فرآیندهای تصفیه بیولوژیکی استفاده می‌کنند. مهندسان و تصمیم‌گیرندگان باید معیارهای فنی و اقتصادی را در نظر بگیرند و همچنین جنبه‌های کمی و کیفی هر جایگزین را بسنجند. اغلب، معیارهای اصلی برای انتخاب فرآیند تصفیه فاضلاب شامل کیفیت پساب مطلوب، هزینه‌های عملیاتی، ساخت مورد انتظار، در دسترس بودن زمین، نیازهای انرژی، و جنبه‌های پایداری هستند.

در کشورهای در حال توسعه و مناطق روستایی با تراکم جمعیت کم، فاضلاب اغلب توسط سیستم‌های بهداشتی مختلف در محل تصفیه می‌شود و به تصفیه‌خانه فاضلاب منتقل نمی‌شود. این سیستم‌ها می‌توانند شامل مخازن سپتیک متصل به شبکه تخلیه، پکیج‌های تصفیه فاضلاب از جنس پلی‌اتیلن یا فلز، سیستم‌های ورمی فیلتر و سایر روش‌ها باشند. از سوی دیگر، شهرهایی که توانایی خرید تصفیه‌خانه‌های فاضلاب پیشرفته را دارند ممکن است از تصفیه‌خانه‌های پیشرفته و گرانبها استفاده کنند، که ممکن است شامل تصفیه ثالثه با ضدعفونی و حتی مرحله چهارم تصفیه برای حذف ریزآلاینده‌ها باشد.

پیشنهاد می کنیم مقاله تصفیه فاضلاب در کشورهای مختلف را مطالعه کنید.

مراحل تصفیه فاضلاب

برای انجام عملیات تصفیه فاضلاب، فرآیندهای مختلفی به کار گرفته می‌شوند که بسته به نوع فاضلاب، ممکن است متفاوت باشند. در این بخش، به بررسی مراحل تصفیه فاضلاب بهداشتی ‌به روش متعارف می‌پردازیم. این مراحل به طور کلی شامل مراحل زیر می‌شوند:

مرحله اول: آشغالگیر

برای جلوگیری از آسیب به پمپ‌ها، شیرها و سایر تجهیزات تاسیسات، از اقداماتی مانند حذف اقلام بزرگ از ورودی فاضلاب استفاده می‌شود. این کار معمولاً با استفاده از آشغالگیرهای میله‌ای یا مکانیکی انجام می‌شود. این آشغالگیرها به عنوان پیش‌فیلترها عمل می‌کنند و اقلام بزرگی که ممکن است در فاضلاب وجود داشته باشند را به‌طور مؤثری حذف می‌کنند. فرآیند تصفیه و بازیابی آب از پساب، با این کار آشغالگیری آغاز می‌شود. این پساب می‌تواند شامل هر آبی باشد که در منازل استفاده شده است، از جمله آب مصرفی برای شستشوی توالت، شستن ظروف، یا حمام کردن، و همچنین مقداری آب از مصارف صنعتی و رواناب. پس از آشغالگیری، فرآیند تصفیه ادامه می‌یابد.

فرآیند فیزیکی تصفیه فاضلاب با غربال کردن اقلام بزرگی که به سیستم فاضلاب وارد شده‌اند، آغاز می‌شود. این اقلام بزرگ، اگر حذف نشوند، می‌توانند به پمپ‌ها آسیب برسانند و جریان آب را مختل کنند. برای حذف این اقلام بزرگ، از صفحه‌نمایش نوار استفاده می‌شود که معمولاً در نقطه ورودی قرار دارد و این اقلام را حذف و در نهایت به محل دفن زباله منتقل می‌کند. در مقاله آشغالگیر فاضلاب در این باره بیشتر توضیح داده‌ایم.

مرحله دوم: دانه‌گیری

واحد دانه‌گیری یکی از مراحل مهم در فرآیند تصفیه فاضلاب است که جهت حذف ذرات جامد معلق و ریز از جریان فاضلاب استفاده می‌شود. در این واحد، هدف اصلی جداسازی و حذف دانه‌های جامد است که در جریان فاضلاب حضور دارند و می‌توانند باعث آسیب به تجهیزات مختلف مانند پمپ‌ها و سایر واحدهای تصفیه شوند. واحد دانه‌گیری به صورت مکانیکی یا فیزیکی اقدام به جداسازی ذرات معلق و ریز از جریان فاضلاب می‌کند. برای این منظور، از تجهیزاتی مانند غربال‌ها، روشنایی‌کننده‌ها، و روشنایی‌کننده‌های هوادهی استفاده می‌شود.

این تجهیزات با استفاده از فیلترها، غربال‌ها، یا حتی تنظیم جریان آب، ذرات معلق و ریز را از جریان فاضلاب جدا کرده و آن‌ها را به محل دفع مناسب ارسال می‌کنند. واحد دانه‌گیری باعث می‌شود که دانه‌های معلق و ریز از جریان فاضلاب حذف شده و به تجهیزات بعدی فرآیند تصفیه منتقل نشوند. این کار باعث بهبود کارایی سایر واحدهای تصفیه می‌شود و از خرابی و آسیب به آن‌ها جلوگیری می‌کند. به طور کلی، واحد دانه‌گیری یکی از مراحل اساسی در فرآیند تصفیه فاضلاب است که اهمیت بسیاری در بهبود کیفیت آب و حفظ تجهیزات دارد.

مرحله سوم: ته‌نشینی اولیه

واحد ته‌نشینی اولیه یکی از مراحل اساسی و پایه‌ای در فرآیند تصفیه فاضلاب است که برای جداسازی مواد جامد و سنگین از جریان فاضلاب استفاده می‌شود. هدف اصلی این واحد، حذف ذرات سنگین و رسوبات اولیه از فاضلاب و جلوگیری از ورود آنها به مراحل بعدی تصفیه است. در واحد ته‌نشینی اولیه، جریان فاضلاب وارد یک مخزن خاص می‌شود که در آن اجازه می‌دهد تا ذرات سنگین و رسوبات اولیه به طور طبیعی به قاعده مخزن نشینده و جدا شوند. این مخزن معمولاً با ابعادی مناسب طراحی می‌شود تا جریان فاضلاب به آرامی و به صورت یکنواخت در آن جریان داشته باشد و ذرات سنگین به قاعده آن نشینده و به صورت رسوبات از جریان جدا شوند.

برای افزایش کارایی واحد ته‌نشینی اولیه، ممکن است از تجهیزاتی مانند تانک‌های با سیستم هوادهی یا مکانیکی استفاده شود که با ایجاد جریان مناسب و ته نشینی بهتر ذرات، عملکرد واحد را بهبود می‌بخشند. پس از ته‌نشینی اولیه، آب تصفیه شده به مراحل بعدی انتقال می‌یابد و به فرآیند تصفیه ادامه می‌دهد. در مجموع، واحد ته‌نشینی اولیه نقش مهمی در فرآیند تصفیه فاضلاب دارد، زیرا با حذف ذرات سنگین و رسوبات اولیه، کارایی واحدهای بعدی تصفیه را افزایش می‌دهد و از خرابی و آسیب به تجهیزات جلوگیری می‌کند.

مرحله چهارم: هوادهی

واحد هوادهی در تصفیه‌خانه فاضلاب، بطور واضح تأثیر چشمگیری بر عملکرد کلی تصفیه فاضلاب دارد؛ وظیفه اصلی آن تأمین اکسیژن مورد نیاز برای فرایند تجزیه مواد آلی است. در واقع، مخزن هوادهی نقش اساسی را در تشویق و تسریع فعالیت باکتری‌های تجزیه‌کننده مواد آلی دارد. در مخزن هوادهی، پمپاژ اکسیژن به داخل مخزن برای ایجاد شرایط مناسب برای رشد باکتری‌ها و تجزیه مواد آلی انجام می‌شود. این عملیات می‌تواند از طریق انواع بلوئر هوادهی یا هواده‌های سطحی صورت گیرد. مدیریت صحیح این فرآیند از اهمیت بالایی برخوردار است تا شرایط بهینه برای رشد باکتری‌ها فراهم شود و فرآیند تجزیه مواد آلی به بهترین شکل انجام شود.

یکی از پارامترهای اساسی برای اندازه‌گیری در تصفیه فاضلاب، تقاضای اکسیژن بیوشیمیایی یا همان BOD است. BOD به عنوان یک شاخص جایگزین برای میزان مواد آلی موجود در فاضلاب استفاده می‌شود و برای ارزیابی کارایی فرآیند تجزیه مواد آلی مورد استفاده قرار می‌گیرد. علاوه بر این، برای اطمینان از تجزیه بهینه مواد آلی و کاهش BOD، تعدادی آزمایش دیگر نیز انجام می‌شود. این آزمایش‌ها شامل اندازه‌گیری pH، دما، اکسیژن محلول (DO)، کل جامدات معلق (TSS)، زمان ماند هیدرولیک (سرعت جریان) و زمان نگهداری جامدات است. این آزمایش‌ها به مدیران تصفیه‌خانه اطلاعات مفیدی درباره کارایی فرآیند تصفیه و وضعیت فاضلاب ارائه می‌دهند. برای اطلاعات بیشتر مقاله هوادهی در تصفیه فاضلاب را مطالعه کنید.

مرحله پنجم: ته‌نشینی ثانویه

پساب پس از عبور از فرآیند هوادهی، به داخل یک واحد ته نشینی ثانویه منتقل می‌شود تا هرگونه رسوب آلی باقی‌مانده در جریان آب تصفیه‌شده را به کف مخزن فرو برد. در واحد ته نشینی ثانویه، که به عنوان زلال‌ساز نیز شناخته می‌شود، جامدات بسیار کوچک به کف مخزن فرو می‌رود. این جامدات کوچک به نام لجن فعال شناخته می‌شوند و بیشتر از باکتری‌های فعال تشکیل شده‌اند.

بخشی از این لجن فعال به منظور افزایش غلظت باکتری و تسهیل در تجزیه مواد آلی، به مخزن هوادهی بازگردانده می‌شود و بخشی دیگر از آن دور ریخته می‌شود. آبی که از واحد زلال‌ساز ثانویه جاری می‌شود، مواد آلی را به میزان قابل توجهی کاهش داده و باید به مشخصات پساب مورد انتظار نزدیک شود. برای درک عمیق‌تر درباره فرآیند ته نشینی در تصفیه فاضلاب، مطالعه مقاله ته نشینی در تصفیه توصیه می‌شود.

مرحله ششم: کلرزنی

واحد کلر زنی یکی از مراحل مهم در فرآیند تصفیه فاضلاب است که برای از بین بردن میکروب‌ها، باکتری‌ها، ویروس‌ها و سایر آلودگی‌های زیستی از فاضلاب استفاده می‌شود. این مرحله با استفاده از کلر یا مواد کلرزنی دیگر، به فاضلاب اضافه می‌شود تا میکروب‌ها و آلودگی‌های زیستی را به طور کامل از بین ببرد.

واحد کلر زنی عموماً در نقطه انتهایی فرآیند تصفیه قرار می‌گیرد، به‌عنوان آخرین مرحله قبل از تخلیه فاضلاب تصفیه شده به محیط زیست. در این مرحله، کلر به صورت گاز یا مایع به فاضلاب افزوده می‌شود تا به طور مؤثری میکروب‌ها را از بین ببرد و باعث ایجاد آبی که برای تخلیه به محیط زیست مناسب است، شود.استفاده از کلر در تصفیه فاضلاب به دلیل خواص ضدعفونی کننده و اکسایشی آن، به‌عنوان یک روش مؤثر و قابل اعتماد برای کاهش و حذف میکروب‌ها و آلودگی‌های زیستی شناخته شده است. با این حال، مصرف کلر باید با دقت و به میزان صحیحی انجام شود تا از احتمال ایجاد مواد آلاینده خطرناک مانند ترکیبات کلردار جلوگیری شود و اثرات جانبی مخرب به محیط زیست کاهش یابد.

مرحله هفتم: دفع پساب

پس از رعایت تمامی مشخصات و استانداردهای مربوط، آب پس از فرآیند تصفیه به حالت پاک و قابل استفاده دوباره تبدیل می‌شود و به محیط زیست بازمی‌گردد.

همانطور که اشاره شد، فرآیند تصفیه فاضلاب بهداشتی بسته به نوع و آنالیز فاضلاب مورد نیاز، مراحل مختلفی را شامل می‌شود. کارشناسان ما با توجه به نیازها و شرایط محلی، به شما راهنمایی خواهند کرد تا بهترین و مطلوب‌ترین سیستم تصفیه فاضلاب را انتخاب کنید که با استانداردهای حفاظت محیط زیست هماهنگ باشد. در مقاله روشهای دفع فاضلاب درباره این روش ها توضیح می دهیم.

سخن پایانی

با تکیه بر دانش و تخصص متخصصان خود و بهره‌گیری از فناوری‌های روز دنیا، شرکت مهندسی پاک پساب اقلیم (سهامی خاص) به عنوان یکی از پیشگامان در زمینه مشاوره و اجرای طرح‌های زیست محیطی فعالیت می‌نماید. این شرکت با تمرکز بر تصفیه فاضلاب از طریق پکیج‌های تصفیه، سعی در حفظ محیط زیست و بهبود مدیریت منابع آب دارد. همچنین، با ارائه سیستم‌های تصفیه آب برای مصارف صنعتی، نیمه صنعتی و خانگی، این شرکت بهبود شرایط پر خطر کم آبی را هدف قرار می‌دهد و به مدیریت بهتر رابطه آب و سلامتی انسان کمک می‌کند.